အေမရိကန္ ႏွင့္ ပါကစၥတန္တို႔အၾကား တင္းမာမႈျမင့္တက္ေစသည့္ ဒ႐ုန္း တိုက္ခုိက္မႈ

( ေအာင္ႏွင္းဆီ )

ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံ အတြင္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု က လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည့္ ေမာင္းသူမဲ့ ေလယာဥ္ (ဒ႐ုန္း) တုိက္ခုိက္မႈႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ မဟာမိတ္ ႏုိင္ငံမ်ားအျဖစ္ ကာလ ရွည္ၾကာစြာ ရပ္တည္ခဲ့ေသာ ပါကစၥတန္ ႏွင့္ အေမရိကန္ အစိုးရတုိ႔ အၾကား တင္းမာမႈမ်ားမွာ တစ္စထက္ တစ္စ ျမင့္တက္ လာခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု မွ ေမာင္းသူမဲ့ ေလယာဥ္၏ ေလေၾကာင္း တုိက္ခုိက္မႈ ေၾကာင့္ အာဖဂန္နစၥတန္ တာလီဘန္ ေခါင္းေဆာင္ မူလာအက္တာ မန္ဆူအာ ေသဆံုး ခဲ့သည္ဟု အေမရိကန္ သမၼတ ဘားရက္ အုိဘားမား က ေမ ၂၃ ရက္တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

သုိ႔ရာတြင္ အဆုိပါ တုိက္ခုိက္မႈ အတြင္း တာလီဘန္ ေခါင္းေဆာင္ မန္ဆူအာ ေသဆံုး ခဲ့သည္ဟု ပါကစၥတန္ အစိုးရက အတည္ျပဳ ေပးထားျခင္း မရွိေသာ္လည္း အေမရိကန္ အစိုးရ၏ လုပ္ေဆာင္မႈ သည္ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒကုိ ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ပါကစၥတန္ ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီး ေခ်ာင္ဒရီနီ ဆာအလီခန္း က ေမ ၂၄ ရက္တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ထုိ႔ျပင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနျဖင့္ ၄င္းတုိ႔၏ အက်ဳိးစီးပြားကုိ ကာကြယ္ရန္ နယ္စပ္ ျဖတ္ေက်ာ္ တုိက္ခုိက္မႈ မ်ားကုိ ျပဳလုပ္ႏုိင္သည္ ဟူေသာ ေျပာၾကားခ်က္ကုိ အလီခန္း က ပယ္ခ်ထားၿပီး အေမရိကန္ အစိုးရ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္ အေပၚ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ေဝဖန္ခဲ့သည္။

မန္ဆူအာ သည္ အာဖဂန္နစၥတန္ ႏုိင္ငံ အတြင္းရွိ အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားကို တုိက္ခုိက္ရန္ စီစဥ္ေနသည္ ဟု အေမရိကန္ အစိုးရက အေစာပုိင္း တြင္ ေျပာၾကား ထားၿပီး အဆုိပါ တာလီဘန္ ေခါင္းေဆာင္ အား တင္ေဆာင္ လာသည့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ကုိ ေထာက္လွမ္းေရး သတင္းႏွင့္ အီလက္ထရြန္နစ္ ေစာင့္ၾကည့္ေရး စနစ္မ်ားကုိ အသံုးျပဳ၍ ေထာက္လွမ္း ရွာေဖြ ႏုိင္ခဲ့သည္။ အာဖဂန္နစၥတန္ ႏုိင္ငံႏွင့္ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ထိစပ္ေနသည့္ ပါကစၥတန္ အေနာက္ ေတာင္ပုိင္း၌ ေမ ၂၁ ရက္က ေလေၾကာင္းမွ တုိက္ခုိက္ ခဲ့ရာ အာဖဂန္နစၥတန္ နယ္နိမိတ္ အတြင္း တုိက္ခုိက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

အဆုိပါ တုိက္ခိုက္မႈ ေၾကာင့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ ေပၚ၌ လုိက္ပါလာသူ ႏွစ္ဦးအနက္ မန္ဆူအာ ဟု ယူဆရသူ၏ ႐ုပ္အေလာင္းမွာ မမွတ္မိ ႏုိင္ေအာင္ မီးေလာင္ ပ်က္စီး သြားခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေသဆံုးသူမွာ မန္ဆူအာ ဟုတ္၊ မဟုတ္ကုိ အတိအက် ေျပာၾကား ႏုိင္ျခင္းမရွိေပ။ သုိ႔ရာတြင္ ဒ႐ုန္း တုိက္ခုိက္ မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသြား ခဲ့သူမ်ား အနက္ တစ္ဦးမွာ ယာဥ္ေမာင္း ျဖစ္ၿပီး က်န္တစ္ဦးမွာ တာလီဘန္ ေခါင္းေဆာင္ မန္ဆူအာ ျဖစ္သည္ဟု ပင္တဂြန္ စစ္ဌာနခ်ဳပ္ က တထစ္ခ် ယူဆလ်က္ ရွိသည္။

ေဒသအတြင္း၌ တာလီဘန္ႏွင့္ တျခား စစ္ေသြးၾကြ မ်ားအေပၚ ျပဳလုပ္လာသည့္ အေမရိကန္ တုိ႔၏ အၾကမ္းဖက္ တန္ျပန္ တုိက္ဖ်က္ေရး စတင္ခ်ိန္မွ စ၍ မဟာမိတ္ ႏုိင္ငံမ်ား ျဖစ္သည့္ ပါကစၥတန္ ႏွင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု တုိ႔အၾကား ဆက္ဆံေရးမွာ မေျပမလည္ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ထုိ႔ျပင္ ဒ႐ုန္းမ်ား၏ တုိက္ခုိက္မႈ ေၾကာင့္ အရပ္သားမ်ား ေသဆံုးရျခင္း သည္လည္း ႏွစ္ႏုိင္ငံ အၾကား တင္းမာမႈ မ်ားကုိ ပုိမုိျမင့္တက္ ေစခဲ့သည္။ ပါကစၥတန္ အစိုးရသည္ အာဖဂန္နစၥ တန္ တာလီဘန္ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားကုိ ႏုိင္ငံအတြင္း ခုိလႈံခြင့္ျပဳ ထားသည္ဟု အေမရိကန္ အစိုးရ၏ စြပ္စြဲခ်က္မွာ ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား ဆက္ဆံေရးကုိ အတင္းမာဆံုး ေသာ အေျခအေနသုိ႔ ေရာက္ရွိ ေစခဲ့သည္။ သုိ႔ရာတြင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ၏ စြပ္စြဲခ်က္ကုိ ပါကစၥတန္ အစိုးရက ျငင္းဆုိထားသည္။

အလားတူပင္ အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား သည္ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္အတြင္းက ပါကစၥတန္ ႏုိင္ငံ အေဘာ့တာဘတ္ ၿမိဳ႕ရွိ ေနအိမ္ တစ္အိမ္၌ အယ္လ္ကုိင္ဒါ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း အုိစမာ ဘင္လာဒင္ အား စီးနင္းသတ္ျဖတ္ ခဲ့ျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အေမရိကန္ အစိုးရက ပါကစၥတန္ ႏုိင္ငံအား ႀကိဳတင္ အသိမေပး ခဲ့ျခင္းအေပၚ ပါကစၥတန္ အစိုးရက အႀကီးအက်ယ္ ေဒါသထြက္ ခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ႏုိင္ငံအတြင္းရွိ ပုိင္နက္မ်ား၌ အေမရိကန္ အစိုးရက ျပဳလုပ္ေနသည့္ ဒ႐ုန္း တုိက္ခုိက္မႈ မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ယခင္ကလည္း အေမရိကန္ အာဏာပုိင္ မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြး တင္ျပ ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္ ဟု ပါကစၥတန္ အစိုးရက ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု သည္ ပါကစၥတန္ ႏုိင္ငံ အေနာက္ ေျမာက္ပုိင္း၌ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္မွစ၍ ဒ႐ုန္းမ်ားကုိ အသံုးျပဳ တုိက္ခုိက္ ခဲ့သည္။ တုိက္ခုိက္ ခဲ့သည့္ ပစ္မွတ္ အမ်ားစုမွာ အာဖဂန္နယ္စပ္ အနီးရွိ မ်ဳိးႏြယ္စု ေဒသမ်ား ျဖစ္ၿပီး ယင္းသုိ႔ တုိက္ခုိက္ ရာတြင္လည္း အရပ္သား ထိခုိက္ေသဆံုးမႈ မ်ားကုိ ေလွ်ာ့ခ်သြား မည္ဟု ႏွစ္ႏုိင္ငံ အစိုးရအဖြဲ႕ မ်ားက လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကား ခဲ့သည္။

သုိ႔ရာတြင္ ေပါက္ၾကား ခဲ့သည့္ စစ္ေရးသတင္း အခ်က္အလက္ မ်ားအရ အေမရိကန္ ဒ႐ုန္းမ်ား၏ တုိက္ခုိက္မႈ ေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရ သူမ်ားမွာ ပစ္မွတ္ထားခံ ရသူမ်ား မဟုတ္ဘဲ အမ်ားစုမွာ အရပ္သားမ်ား ျဖစ္သည္။ ဒ႐ုန္းမ်ား၏ တုိက္ခုိက္မႈ ေၾကာင့္ ကေလးသူငယ္မ်ား အပါအဝင္ လူေပါင္းမ်ားစြာ ေသဆံုးခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ အဖြဲ႕၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္ အရ တုိက္ခုိက္မႈ အတြင္း ေသဆံုးခဲ့ ရသူမ်ားမွာ လက္နက္ ကုိင္ေဆာင္ထားျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ အေမရိကန္  ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္မ်ား ၏ တုိက္ခုိက္မႈ မ်ားသည္ စစ္ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္မႈျဖင့္ ရင္ဆုိင္ခံရ ႏုိင္ေၾကာင္း အဆိုပါ အဖြဲ႕က ေျပာသည္။

အေမရိကန္ အစိုးရသည္ ၄င္းတုိ႔၏ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ဖ်က္မႈ စစ္ဆင္ေရး စတင္ခ်ိန္မွ စ၍ ယခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ အထိ ဒ႐ုန္း တုိက္ခုိက္မႈ အႀကိမ္ေပါင္း ၄၂၃ ႀကိမ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ အဆုိပါ တုိက္ခုိက္မႈမ်ား အနက္ တုိက္ခုိက္မႈ ၃၇၂ ႀကိမ္မွာ လက္ရွိ သမၼတ အုိဘားမား ၏ လက္ထက္တြင္ ျပဳလုပ္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

အေမရိကန္ အစိုးရ၏ ဒ႐ုန္း တုိက္ခုိက္မႈ မ်ားသည္ တရားမဝင္ေၾကာင္း ႏွင့္ လူသား မဆန္ေၾကာင္း ပတ္ရွ္ဝါ တရား ႐ုံးခ်ဳပ္က ထုတ္ျပန္ ထားသည္။ အလားတူ ပါကစၥတန္ ႏုိင္ငံအတြင္း ျပဳလုပ္လ်က္ ရွိသည့္ ဒ႐ုန္း တုိက္ခုိက္မႈ မ်ားသည္ ႏုိင္ငံ၏ နယ္ေျမ ေပါင္းစည္းမႈကုိ ထိပါး႐ုံ သာမက အၾကမ္းဖက္ ဝါဒ တုိက္ဖ်က္ႏုိင္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈ ကုိပါ အဟန္႔အတား  ျဖစ္ေပၚ ေစသည္ဟု ပါကစၥတန္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ နာဝပ္ရွရစ္ဖ္ က အေမရိကန္ အစိုးရအား အႀကိမ္ႀကိမ္ ေျပာဆုိ ထားခဲ့သည္။

သုိ႔ရာတြင္ ဒ႐ုန္း တုိက္ခုိက္မႈ မ်ားသည္ ပစ္မွတ္ကုိ တုိက္ခုိက္ရာတြင္ ထိေရာက္ တိက်မႈ ရွိသည့္အျပင္ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒကုိ ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္း မရွိဟု အုိဘားမား အစိုးရက ေျပာၾကား  ထားေသာေၾကာင့္ ယခင္က မဟာ မိတ္ ႏုိင္ငံမ်ား အျဖစ္ ရပ္တည္ခဲ့ ၾကသည့္ ပါကစၥတန္ႏွင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု တုိ႔အၾကား တင္းမာမႈမ်ားမွာ ျမင့္တက္လာဖြယ္ ရွိသည့္အျပင္ အဆုိပါ တင္းမာမႈမ်ား သည္ အေမရိကန္ အစိုးရ၏ အၾကမ္းဖက္ တန္ျပန္ တုိက္ဖ်က္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈ ကုိပါ ေလ်ာ႔ပါး ေစႏုိင္မည့္ အလားအလာမ်ား ထြက္ေပၚလ်က္ ရွိသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၂၄)