အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါ အတြက္ ထိေရာက္ေသာ တုိင္းရင္းထြက္ေဆးပင္မ်ား

အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါ အတြက္ ထိေရာက္ေသာ တုိင္းရင္းထြက္ေဆးပင္မ်ား

ၾကည္လြင္ျမင့္ (မုျဒာ)

အသည္းအဆီဖံုး ေရာဂါသည္ ယခုဆယ္စုႏွစ္ အတြင္းမွ အျဖစ္မ်ားလာေသာ ေရာဂါျဖစ္သည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ၂၇ ႏွစ္ စာေရးသူ တုိင္းရင္းေဆး႐ံု တြင္ အလုပ္သင္ ဆရာအျဖစ္ ဆင္းခဲ့သည့္ အခ်ိန္က အျဖစ္မ်ားေသာ အသည္းေရာဂါမွာ အသည္းေရာင္ အသားဝါ (႐ုိး႐ိုး)သာ ျဖစ္သည္။ ထုိေရာဂါျဖစ္လွ်င္ တစ္ကိုယ္လံုး အသားမ်ား ဝါသည့္အျပင္ မ်က္စိပါ ဝါသည္။ ေနာက္ဆံုး ဆီးသြားလွ်င္ အဝါရင့္ေရာင္ သြားသည္။

ထုိစဥ္က ျပည္သူ႔ေဆး႐ံု၊ တိုင္းရင္းေဆး ဟုေခၚေသာ ေျမာက္ျပင္ရွိ ေဆး႐ံုမွာ ခုတင္ ၂၅ လံုးမွ်သာ ဆံ့ေသာ္လည္း အသားဝါ လူနာမ်ား ျပည့္လ်က္ လူနာ ၅ဝ ခန္႔အထိ ကုသေပးခဲ့ ရသည္။ အသားဝါလူနာ အားလံုးနီးပါး ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အသားဝါ ပါမက်န္ တုိင္းရင္းေဆးျဖင့္ ကုသေပ်ာက္ကင္း ၾကသည္။

ထုိအခ်ိန္က အသားဝါ ကုသေသာ အဓိက တိုင္းရင္းေဆးမွာ ေဆးအမွတ္(၁) ဟု အမွတ္အသား ျပဳထားသည့္ မက္လင္ခ်ဥ္ေဆး ဟုလည္းေခၚသည့္ ေဆးျဖစ္သည္။ ေရွးေဆးက်မ္း မ်ားမွ ''ေသမွပုတိက သလိပ္ပုပ္ ႏုိင္ေဆး'' နည္းကို ယူထားေသာ ေဆးျဖစ္သည္။

အသည္းေရာင္ အသားဝါအတြက္ ေကာင္းသည့္ အမွတ္(၁) ေဆးနည္းတြင္ အဓိကပါဝင္ေသာ ေဆးမည္မွာ မက္လင္သီး၊ မက္လင္ေခါက္ ပင္ျဖစ္သည္။ မက္လင္သီး သည္ အလြန္ခ်ဥ္ေသာ အသီးျဖစ္ၿပီး ခ်ဥ္ဟင္း ခ်က္ရာတြင္ ထည့္သြင္း အသံုးျပဳၾကသည့္ ေတာဓေလ့သံုး အသီးျဖစ္သည္။ အသီးမ်ားကို ေနလွန္း၊ အေျခာက္ ျပဳလုပ္ၿပီးလည္း ေစ်းမ်ားတြင္ ေရာင္းခ်ၾကသည္။

မက္လင္သီး၊ မက္လင္ေခါက္ တို႔ပါဝင္ေသာ ေဆးသည္ အသည္းအတြက္ အလြန္ေကာင္းသည္။ အသည္းေရာင္ ျခင္းကို က်ေစသည့္အျပင္ အသားဝါျခင္း၊ ဆီးဝါျခင္း ကိုလည္း အလြန္လ်င္ျမန္စြာ ေကာင္းမြန္ ေစႏုိင္ေၾကာင္း စာေရးသူတုိ႔ အလုပ္သင္ဘဝ ကတည္းက လက္ေတြ႕ပင္ ျဖစ္သည္။

ထိုအခ်ိန္က ယခုေခတ္စား ေနသည့္ အသည္းအဆီဖံုး ေရာဂါသည္ မ်ားစြာေခတ္မစား ေသးေပ။ အသားဝါ ေရာဂါဟုသာ ရွိၿပီး ဘီပိုး၊ စီပိုးမ်ား ေခတ္မစား ေသးေပ။ ေနာက္ထပ္ ၁ဝ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွသာ ပိုးေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အသည္းေရာဂါ၊ အသည္းေျခာက္ ေရာဂါႏွင့္ အသည္းအဆီဖံုး ေရာဂါမ်ား ေခတ္စားလာသည္။ ေရွးေခတ္က မျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ အသည္းေရာဂါ အမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ေသဆံုးသူမ်ားမွာ မ်က္စိေရွ႕တြင္ပင္ မနည္း ေတာ့ပါ။ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းေလာက္ ေအာင္ကို တိုးပြားလာေနသည္။

စားေကာင္း ေသာက္ေကာင္း ဝၿဖိဳးေနသူ တစ္ဦးသည္ အေၾကာင္း တစ္ခုေၾကာင့္ ေဆးစစ္လုိက္လွ်င္ အသည္း အဆီဖံုးေနသည္ ဟု သိရသည္။ ထုိသုိ႔သိရသည့္ အခါမွစ၍ ထုိသူသည္ ေနမေကာင္း ျဖစ္ေလေတာ့သည္။ က်ဳံးနံေဘးတြင္ လမ္းေလွ်ာက္ေနသူ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ေမးလုိက္လွ်င္ အသည္းအဆီဖံုး ေနလို႔ ဆရာဝန္ က လမ္းေလွ်ာက္ၿပီး အဆီခ်ခိုင္း လုိ႔ဟု ေျပာသူ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ေတြ႕ရသည္။ ပင္ကို က်န္းမာေရးအသိျဖင့္ လမ္းေလွ်ာက္သူက နည္းသည္။ ဆရာဝန္က အသည္းအဆီဖုံး ေနၿပီ ေျပာလုိက္မွ လမ္းေလွ်ာက္သူက မ်ားလာ ေလသည္။

အရက္ဆုိင္၊ လမ္းေဘး စည္ဘီယာဆုိင္ မ်ားမွာလည္း ေရွးေခတ္ကထက္ ဆယ္ဆမက တိုးပြားလာၿပီး အရက္ေသာက္သူ၊ ဘီယာေသာက္သူ မ်ားမွာ ဗုိက္စူထြက္လာၿပီး အသည္းအဆီဖံုး ေရာဂါရလာသူ မ်ားလည္း ေတြ႕ရသည္။ အသည္းပ်က္စီး ေစေသာအဆင့္ ေရာက္ေသာအခါ အသည္းေျခာက္၊ အသည္းကင္ဆာ ေၾကာင့္ ေသရသူ အလြန္မ်ားလာသည္။

မႏွစ္က စာေရးသူ၏ မိတ္ေဆြ တစ္ဦးသည္ အစာအိမ္ ေသြးေၾကာေပါက္၍ ေဆး႐ံုတက္ကာ ေသြးေၾကာဖာၿပီး ျပန္ဆင္းလာသည္။ သူအသည္းေျခာက္ ေနသျဖင့္ အသည္းသုိ႔ဝင္ေသာ ေသြးေၾကာပိတ္ၿပီး အစာအိမ္တြင္ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ ေသြးဖိအားတိုးကာ ေသြးေၾကာ ေပါက္သြားသည္ဟု ဆိုသည္။ အဓိက တရားခံမွာ အစာအိမ္မဟုတ္ အသည္း ျဖစ္ေနသည္။ ထုိမိတ္ေဆြသည္ အရက္ကို အၿမဲေသာက္သူ မဟုတ္။ ေဂါက္သီး႐ိုက္ၿပီး ႏုိင္မွ တစ္လတစ္ႀကိမ္၊ ႏွစ္ႀကိမ္မွ်သာ ေသာက္သူျဖစ္သည္။ ဤမွ်ႏွင့္ အသည္းေျခာက္ ရသည္မွာ ဆုိးလွသည္။ အရက္ေသာက္သူ၊ အသည္း အဆီဖံုးသူ အသည္းေျခာက္သူ မ်ားအတြက္ ေဆးနည္းတစ္ခု ေပးခ်င္ပါသည္။ ေဆးပင္ဟု ေျပာလွ်င္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ 'ဟင္းဂလာ' ပင္ဟု ေခၚပါသည္။

စာေရးသူ၏ အဘိုးတစ္ဝမ္းကြဲ ေတာ္သူ (အဘိုး၏ ညီတစ္ဝမ္းကြဲ ေတာ္သူ)သည္ အရက္ကိုပံုမွန္ ေသာက္သူ ျဖစ္ပါသည္။ ညေနခင္း ေရာက္သည္ႏွင့္ အရက္ကို ေရေႏြးထည့္သည့္ သတၱဳကရားတြင္ ထည့္ၿပီး တစ္အိုးခန္႔ ေသာက္ပါသည္။ သူေသာက္သည့္ အရက္မွာ ခ်က္အရက္ ဟုေခၚေသာ အရက္ျဖဴ ျဖစ္ပါသည္။ အံ့ၾသစရာ ထုိအဘိုးသည္ အသက္ ၉၉ ႏွစ္ေက်ာ္၊ ၁ဝဝ အတြင္းေရာက္မွ ေသပါသည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၅ဝ ေက်ာ္ အရက္ေသာက္ခဲ့ ေသာ္လည္း အသည္းမေျခာက္ ခဲ့ပါ။ သူအၿမဲ စားခဲ့ေသာ အရက္အျမည္းမွာ ေတာရြာမ်ားတြင္ ျပဳလုပ္ေလ့ရွိေသာ ဟင္းဂလာ ခ်ဥ္ဖတ္ ျဖစ္ပါသည္။

ဟင္းဂလာပင္ သည္ ႏုန္းတင္ေျမႏုႏွင့္ သဲေသာင္ခံု မ်ားတြင္ အေလ့က်ေပါက္ေသာ အပင္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ေျမႏွင့္သဲတြင္ ကပ္၍ေပါက္ၿပီး လက္ဝါးကဲ့သုိ႔ နံေဘးသုိ႔ ျဖာထြက္သည္။ ဟင္းဂလာပင္ကို ျပဳတ္ေသာက္လွ်င္ ဆီးအလြန္ ေကာင္းသည္။ ကြၽဲ၊ ႏြားမ်ားဆီးခ်ဳပ္ ေသာအခါ ဟင္းဂလာ ပင္ကိုခုတ္စဥ္းၿပီး ႏြားစာႏွင့္ေရာ ေကြၽးၾကသည္။ ဟင္းဂလာပင္ကို ထမင္း လက္တစ္ဆုပ္ခန္႔ျဖင့္ ေျမစဥ့္အိုးငယ္တြင္ ထည့္၍ အခ်ဥ္တည္ ထားၿပီး သံုးရက္ခန္႔ တြင္ အခ်ဥ္ေပါက္သည္။ ဟင္းဂလာ ခ်ဥ္ဖတ္ကို ငါးျဖင့္ေရာ၍လည္း ခ်က္စားေလ့ ရွိၾကသည္။ ငါးပိရည္ႏွင့္ တြဲဖက္၍ တုိ႔စရာအျဖစ္ လည္း စားသံုးၾကသည္။ ေတာဓေလ့တြင္ ခ်က္အရက္ ေသာက္ၾကသူ မ်ားသည္ အရက္နာ မက်ေစရန္ ဟင္းဂလာ ခ်ဥ္ဖတ္ကို ပဲႀကီးေလွာ္ႏွင့္ စားသံုးရင္း အရက္ေသာက္ေလ့ ရွိၾကသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ ေသာက္ေသာ အရက္သမား မ်ားမွာ အရက္နာက်ျခင္း၊ အသည္းေျခာက္ ေရာဂါျဖစ္ျခင္း မရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရပါသည္။

အသည္းအဆီဖံုးျခင္း အတြက္ ထိေရာက္ေသာ အျခား ေဆးဖက္ဝင္အရြက္မွာ ေဆးျမင္းခြာရြက္ ျဖစ္သည္။ ေဆးျမင္းခြာရြက္ သည္ စားသံုးသည့္ ျမင္းခြာရြက္ထက္ အရြက္ေသးသည္။ လမ္းေလွ်ာက္ႏြယ္မ်ိဳး ျဖစ္ၿပီး အရက္ႏွင့္ အ႐ုိးတြင္ အေမြးႏုကေလးမ်ား ပါေလ့ရွိသည္။ ႐ုိးတံ အနီေရာင္ႏွင့္ အျဖဴေရာင္ ႏွစ္မ်ဳိးရွိသည္။ ႏွစ္မ်ဳိးလံုးပင္ ေဆးဖက္ဝင္ပါသည္။

ယင္း ျမင္းခြာပင္ မ်ားကို ႏြယ္လုိက္ရေအာင္ ႏုတ္ယူ၍ ဝါးလံုးတန္း ကဲ့သုိ႔ တန္းေပၚတြင္ အရွည္လုိက္ တင္ၿပီး အေျခာက္လွန္းပါ။ ေနပူတြင္ မလွန္းဘဲ ေနရိပ္တြင္ လွန္းပါ။ ေျခာက္သြားေသ ာအခါ မိႈမတက္ေအာင္ သံဘူး သုိ႔မဟုတ္ ဖန္ပုလင္းတြင္ သိမ္းဆည္းထားပါ။ ေန႔စဥ္ ေရေႏြးမတ္ခြက္ တစ္ခြက္စာမွ် လက္ဖက္ေျခာက္ ခတ္သလိုခတ္၍ ေသာက္ေပးပါ။ အသည္းအဆီ ဖံုးျခင္းကို က်ဆင္းေစႏုိင္ၿပီး ဆီးေကာင္း၊ ဆီးရႊင္ကာ မ်က္စိအား ကိုလည္း ေကာင္းေစႏိုင္ေၾကာင္း လက္ေတြ႕ သုံးစြဲဖူးသူ မ်ားက ေျပာ၍ မွတ္သားရဖူး ပါသည္။

အသည္းအဆီဖံုးျခင္း အတြက္ ေနာက္ထပ္ ထိေရာက္ေသာ အသီးမွာ ဆီးျဖဴသီး ပင္ ျဖစ္သည္။ ဆီးျဖဴသီးကုိ ေဆးဖက္၀င္ အသီးအျဖစ္ ျမန္မာ့ေဆးက်မ္း မ်ားစြာတြင္ ပါ၀င္သည့္အျပင္ အေနာက္တုိင္း အာဟာရ သုေတသီမ်ား ကလည္း ဗီတာမင္စီ အလြယ္ၾကြယ္၀ေသာ အသီးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ ထားၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဆီးျဖဴသီးကို အစိမ္းအတုိင္း စားလွ်င္ ေလခ်ဳပ္၊ ေသြးခ်ဳပ္စာ ျဖစ္သျဖင့္ ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ မ်ားမ်ားစားရန္ မသင့္ပါ။ အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ေသြးေပၚရက္နီးလွ်င္ မစားသင့္ပါ။

အသည္းအဆီဖံုး သူမ်ားအတြက္ ဆီးျဖဴသီးစားရန္ နည္းမွာ ဆားရည္စိမ္ စားလွ်င္ ပို၍ေကာင္းသည္။ ဆားရည္စိမ္ထားလွ်င္ ၾကာၾကာ အထားခံၿပီး အရသာလည္း ပို၍ေကာင္းသည္။ တစ္ေန႔လွ်င္ တစ္လံုးမွ် စားလွ်င္ပင္ လံုေလာက္သည္။ တာရွည္ခံေသာ နည္းမွာ ဆီးျဖဴသီး ေပါေသာအခ်ိန္ တြင္ ဝယ္ယူ၍ အေျခာက္လွန္းၿပီး သိမ္းဆည္းထားပါ။ ဆီးျဖဴသီးေျခာက္ကို ငါးဟင္း၊ ဝက္သားဟင္း စသည္တို႔ႏွင့္ ေရာခ်က္စားလွ်င္ ဟင္းႏူးေစၿပီး အဆီဓာတ္ကုိ ေလ်ာ့က်ေစကာ အအီေျပေစႏုိင္သည္။ ဝက္သားႀကိဳက္သူ မ်ားသည္ အိုးႀကီးႏွပ္ခ်က္ အျဖစ္ ခ်က္စားႏုိင္သည္။ ေရွးက အလွဴမ်ားတြင္ ဝက္သားတံုးႀကီး မ်ားကို ႏူးေအာင္ ခ်က္ၿပီးမွ အိုးႀကီးတြင္ ထည့္ၿပီး သရက္သီး ေျခာက္တစ္ထပ္၊ အသားတစ္ထပ္၊ မရန္းသီးေျခာက္၊ ဆီးျဖဴသီးေျခာက္မ်ား ထပ္၍ထည့္ၿပီး အိုးအဖံုးပိတ္ကာ အေပၚမီး၊ ေအာက္မီး ထပ္တင္၍ ႏွပ္ထားေလ့ရွိသည္။ ရက္ရွည္ အထားခံၿပီး ခ်ဥ္ၿဖံဳးၿဖံဳးအရသာ ရွိေသာ ဝက္သားအိုးႀကီး ႏွပ္မွာ ဆြမ္းႀကီးေလာင္းပြဲႏွင့္ အလွဴပြဲမ်ားတြင္ ျမန္မာတို႔အႀကိဳက္ ခ်က္နည္းျဖစ္သည္။ ဝက္သားႀကိဳက္သူ မ်ားသည္ အသည္းအဆီဖံုးျခင္း သက္သာေစရန္ ဤနည္းျဖင့္ ခ်က္စားႏုိင္ ေပသည္။

အသည္း အဆီဖံုးျခင္းကို ကာကြယ္ႏိုင္ေသာ အျခားအရြက္မ်ားမွာ ေစ်းမ်ားတြင္ အလြယ္တကူ ရႏုိင္ေသာ ေရွာက္ရြက္ႏွင့္ ရဲယိုရြက္တုိ႔ ျဖစ္သည္။

ေရွာက္ရြက္ကို ပါးပါးညႇပ္ၿပီး အသုပ္မ်ားတြင္ ေရာထည့္စားျခင္း၊ ဟင္းခ်ဳိျပဳလုပ္ ေသာက္ျခင္းျဖင့္ ေန႔စဥ္ စားသံုးႏုိင္သည္။ အတို႔အျမႇဳပ္ အျဖစ္လည္း စားသံုးႏုိင္သည္။ ေရွာက္သီးမွ ထြက္ေသာ ေရွာက္ရည္ႏွင့္ ေရွာက္ရြက္တို႔သည္ အသည္းအတြက္ အလြန္ေကာင္းေသာ ဓာတ္စာျဖစ္သည္။ ခ်ဥ္ရည္ဟင္း မ်ားတြင္ ေရွာက္ရည္ ထည့္ခ်က္ျခင္း၊ အကင္မ်ား စားလွ်င္လည္း ေရွာက္ရည္ ညႇစ္စားျခင္းျဖင့္ အသည္းအတြက္ ကာကြယ္ပါ။ ရဲယိုရြက္ကို ငါးခူျဖင့္ ေရာခ်က္စား ႏုိင္သည္။ ငါးဖယ္၊ ငါးၾကင္းျခစ္မ်ားကို အေမႊးအႀကိဳင္၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ စပါးလင္တို႔ျဖင့္ ေရာနယ္ၿပီး ရဲယိုရြက္ျဖင့္ ဖက္ထုပ္ျပဳ လုပ္ကာ ေၾကာ္စားျခင္း၊ ေရေႏြးေႏြးျဖင့္ ေပါင္းစားျခင္း တို႔လည္း ျပဳလုပ္ႏုိင္သည္။ 

ရဲယိုရြက္သည္ ႏႈတ္ၿမိန္ေစ ေသာ အစာျဖစ္သည္။ ေလပူကို ႏုိင္ေသာ သတၱိရွိသည္။ အသည္းတြင္ အပူေအာင္းျခင္း၊ အသည္း ေျခာက္ျခင္း ေရာဂါအတြက္ တစ္ပတ္လွ်င္ ႏွစ္ႀကိမ္ခန္႔ ရဲယိုရြက္ကို စားသံုးေပးလွ်င္ ကာကြယ္ရာ ေရာက္သည္။

အဆီမ်ားသူ၊ တစ္ေန႔တျခား ဝလာသူ၊ အထုိင္မ်ားသူ၊ လမ္းေလွ်ာက္နည္း သူတို႔အတြက္ အသည္းအဆီဖံုး ေရာဂါသည္ အလြန္အျဖစ္မ်ား လာေသာ ေရာဂါျဖစ္ သျဖင့္ ႐ုိးရာေဆးဖက္ ဝင္အပင္၊ အသီးအရြက္ မ်ားကို စားသံုးရင္း ကာကြယ္ ႏုိင္ေၾကာင္း ေရးသားလုိက္ရ ပါသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္သတင္းစာ ၊ စာ(၁၀)