ဗုဒၶယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ႏွစ္သစ္မဂၤလာ

ဗုဒၶယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ႏွစ္သစ္မဂၤလာ

( ပါေမာကၡ ခုိင္ခုိင္ရီ )

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ယဥ္ေက်းမႈ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ သည္ ဗုဒၶယဥ္ေက်းမႈကို အေျခခံေသာ ယဥ္ေက်းမႈျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာယဥ္ေက်းမႈ ပံုသဏၭာန္ သြင္ျပင္သည္ ေရွးႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကတည္းက အခိုင္အမာ ရပ္တည္ခဲ့သျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ားဆံုးရွိေသာ လူမ်ဳိး တစ္မ်ဳိးလံုးတြင္ ဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈ လကၡဏာသည္ အ႐ိုးစြဲ၍ ခိုင္မာရင့္သန္ ေနၿပီျဖစ္၏။ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ တြင္ ဆယ့္ႏွစ္ရာသီ ပြဲေတာ္မ်ားသည္ ယဥ္ေက်းမႈ အသြင္သဏၭာန္ တစ္ရပ္အေနျဖင့္ ခံ့ခံ့ထည္ထည္ ပါဝင္ၿပီးျဖစ္သည္။ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ႏွစ္ေဟာင္းလြန္ ေျမာက္၍ ႏွစ္သစ္သုိ႔ ကူးေျပာင္းေသာ အတာသႀကၤန္ ပြဲေတာ္သည္လည္း ဗုဒၶယဥ္ေက်းမႈကို အေျချပဳေသာ ျမန္မာ့႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈ တစ္ရပ္မည္ေပ၏။

''ႏွစ္ဆန္းခါသည္ အေရးေပမုိ႔၊ ေခြၽးလံုးအျဖာျဖာနဲ႔၊ ေမာင္တုိ႔မွာ ဗံုသံဆန္းေလေတာ့၊ မယ္တုိ႔မွာ ခါေတာ္ပန္းေတြနဲ႔'' လြမ္းစရာ့အခါကား ျမန္မာႏွစ္သစ္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ ႏွင့္ဆုိင္ရာ အခါေတာ္ေန႔ႀကီး မ်ားကို လျပည့္ေန႔တြင္ အထြတ္အျမတ္ က်င္းပၿမဲ ျဖစ္ေသာ္လည္း ႏွစ္ဦးအတြက္ အခါေတာ္ေန႔ကုိမူ ျမန္မာႏွစ္ဆန္း တစ္ရက္ေန႔ကို ေရြးခ်ယ္ပါသည္။ အေၾကာင္းကား ကမၻာသူ ကမၻာသားမ်ား အနိ႒ာ႐ံုမ်ား ပေပ်ာက္ၿပီး ဣ႒ာ႐ံုအေပါင္း ၿပီးျပည့္စံုၾကေစရန္၊ ေဘးဥပဒ္အႏၲရာယ္ ကင္းေဝးၾကေစရန္၊ မေကာင္းေသာ စိတ္ဓာတ္မ်ားကို ဖယ္ရွားၿပီး ေကာင္းေသာ စိတ္ျမတ္မ်ား ေမြးျမဴၾကေစရန္၊ အရွက္ႏွင့္ အေၾကာက္ ေလာက ပါလတရား ႏွစ္ပါး ထြန္းကားၾကေစရန္၊ ျဗဟၼဝိဟာရတရား ေလးပါး ထြန္းကားျပန္႔ပြား ေစရန္ႏွင့္ မဂၤလာတရားေတာ္ မ်ားထြန္းကားျပန္႔ပြား ေစရန္ရည္ရြယ္၍ ႏွစ္သစ္မဂၤလာ အခါေတာ္ေန႔ က်င္းပပါသည္။

ျမန္မာတုိ႔၏ သႀကၤန္ေရ ပက္ဖ်န္းျခင္းသည္ ေလးနက္ မြန္ျမတ္ေသာ အႏွစ္သာရကုိ ေပးစြမ္းပါေပသည္။ ေရကစားၾကသည္မွာ ေရလိုေအး၍ ပန္းလုိလန္းပါေစ ဟူေသာ ေမတၱာ အၾကည္ဓာတ္ျဖင့္ ကစားၾကသည္ ျဖစ္၏။ ေရွးက စမၸာကရမက္ ပန္းေပါင္းဖက္ေသာ အေမႊးအႀကိဳင္ တို႔ကုိ ဖလားတြင္ထည့္၍ ဂြမ္းဆြတ္ၿပီး ေရေလာင္းခဲ့ေသာ အစဥ္အလာ ရွိခဲ့သည္။ သေျပခက္ႏွင့္လည္း ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕စြာ ေရပက္ခဲ့ၾကသည္။ ရတနာပူရ အင္းဝေနျပည္ေတာ္ ၌ အင္းဝမင္းဆက္ တို႔သည္ အခါသံုးရက္တြင္ ေညာင္ေရေတာ္ သြန္းရန္ အစီအရင္ႏွင့္ သက္ဆုိင္သူမ်ားက ေရေတာ္ခပ္ သြားရသည္။ ျမဴတာအိုး ၁ဝဝဝ ျဖင့္ အစဥ္အတိုင္း ဗံုေမာင္းတီးကာ ျမစ္လယ္တြင္ ေရခပ္ရ၏။ 

သႀကၤန္အက်ေန႔၊ အၾကတ္ေန႔၊ အတာတက္သည့္ေန႔ သံုးရက္ကုိ ညဦးက ေညာင္ေရေတာ္ခပ္၍ နံနက္ကို သြန္းရသည္။ ဤအစဥ္အလာ မ်ားျဖင့္ ျမန္မာမႈသည္ တင့္တယ္ထည္ဝါ ခဲ့ေပသည္။

ႏွစ္သစ္ကား ေစတီပုထုိးႏွင့္ ႐ုပ္ပြားေတာ္မ်ားအား ေရသပၸာယ္ျခင္းျဖင့္ ေက်ာင္းကန္ဘုရား မ်ား၌ ၾကက္ပ်ံမက် စည္ကားလွ၏။ ေက်ာင္းကန္ဘုရားသုိ႔ သြား၍ ေရကုသုိလ္ျပဳေသာ ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ ေန႔၌ စာေရးသူတုိ႔ ငယ္စဥ္က ေရေက်ာ္ေရႊဘုန္းပြင့္ ဘုရားဝယ္ ေရသပၸာယ္ၿပီး တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ေရမ်ားျဖင့္ ေလာင္းၾကသည့္ဓေလ့ ရွိခဲ့ဖူး၏။ ေရ၏ သေဘာကား ထိေတြ႕သူအတြက္ အေအးဓာတ္၊ အၾကည္ဓာတ္ကို ေပးစြမ္းရကား နံနက္ေစာေစာ ေရအျပည့္ရွိေသာ ေရကန္၊ အုတ္ကန္ တို႔ကိုေတြ႕ရမူ မဂၤလာျဖင့္ ၿပီးျပည့္စံု၏ဟု ေရွးလူႀကီးတုိ႔ ဆို႐ိုးရွိကုန္သည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာတို႔သည္ ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ ေန႔တြင္ ေရကုသုိလ္အျပင္ သက္ႀကီးရြယ္အို ဘိုးဘြားမ်ားအား ေခါင္းေလွ်ာ္ေပးျခင္း၊ ေျခသည္းလက္သည္း ညႇပ္ေပးျခင္းစေသာ ေဝယ်ာဝစၥဂါရဝ တို႔ကိုလည္း ျပဳေလ့ရွိသည္။ သံဃာေတာ္မ်ား၏ အႏၲရာယ္ကင္း ပရိတ္တရားေတာ္ မ်ားကား လမ္းတိုင္း၊ ရပ္ကြက္တိုင္းတြင္ ဘဝဂ္သို႔ ေရာက္မတတ္ သုတိသာယာရွိလွ၏။

ထုိ႔ျပင္ ''ခ်ဳိဖ်ားမွာ ပိေတာက္ပန္းေတြက၊ တလွ်မ္းလွ်မ္း ေရႊအဆင္း၊ ႏြားစိတ္ထဲအခဲသား ဝင္လုိက္ရ၊ ရႊင္လုိက္မည့္ျဖစ္ျခင္း''ဟူေသာ ကိုယ္ခ်င္းစာနာသည့္ ဇီဝိတဒါန သက္လႊတ္ပြဲမ်ားကမူ ႏွစ္ဆန္း တစ္ရက္ေန႔ ၏ အထူးျမတ္ဆံုး ျဖစ္သည့္ မဂၤလာျပယုဂ္ ျဖစ္ေတာ့၏။

ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား မပြင့္မီက ထုိေခတ္ လူပုဂၢိဳလ္တုိ႔သည္ မဂၤလာဟူေသာ အေၾကာင္းခ်င္းရာကို ထင္ရာျမင္ရာ အျငင္းသန္ခဲ့သည္မွာ ၁၂ ႏွစ္ကာလပင္ ၾကာခဲ့၏။ မဂၤလာ တရားေတာ္ကုိ သာဝတၴိျပည္ ေဇတဝန္

ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး ေပၚတြင္ နတ္သားတစ္ဦးက ေလွ်ာက္ထားသျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားက ေဟာၾကားခဲ့ပါသည္။ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေသာ မဂၤလာတရား (၃၈)ပါးကို ေစ့ငုေလ့လာလွ်င္ ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံေရး၊ ေနေရးထုိင္ေရး၊ သင္ၾကားေရး၊ ျပဳစုေရး၊ လုိက္နာက်င့္သံုးေရး၊ ေရွာင္ၾကဥ္ေရး၊ စိတ္ထားတတ္ေရး၊ သည္းခံေရး၊ ၿခိဳးၿခံေခြၽတာေရး စသည္တုိ႔ကို ေတြ႕ရွိရပါမည္။ ေလာက လူသားမ်ား အက်ဳိးအလုိ႔ငွာ ေထာင့္စံုမွ ေဟာၾကားထားျခင္း ျဖစ္ပါ၏။

ဤ မဂၤလာတရားေတာ္ တြင္ အေသဝနစဗာလာနံ လူဆိုးလူမိုက္ကို မမီွဝဲ မေပါင္းသင္းရျခင္း၊ ပ႑ိတာ နၪၥေသဝနာ- ပညာရွိလူလိမၼာကို မွီဝဲေပါင္းသင္းျခင္း၊ ပူဇာစ ပူဇေနယ်ာနံ- ပူေဇာ္ထုိက္သူ တို႔ကို ပူေဇာ္ျခင္း

မဂၤလာသံုးပါးကို ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး မဂၤလာဟု အမွတ္သညာရွိ၏။ ဤသံုးပါးကို လုိက္နာက်င့္သံုး႐ံု ျဖင့္ပင္ အၾကင္သူသည္ လူေတာ္လူျမတ္မည္ ေပသည္။

ေနထိုင္ေရး မဂၤလာတြင္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ အရပ္၌ေနရေသာ ပတိ႐ူပေဒသဝါေသာစ မဂၤလာ၊ ေရွး၌ျပဳဖူးေသာ ေကာင္းမႈအထူးရွိသည္ ဆိုသည့္ ပုေဗၺစကတပုညတာ မဂၤလာ၊ မိမိ၏ ကုိယ္စိတ္ႏွစ္ပါးကို ေစာင့္ထိန္းေသာ အတၱသမၼာပဏီဓိစ မဂၤလာ အျပားသံုးပါးရွိ၏။ သင္ၾကားေရး မဂၤလာတြင္ ေလးပါးေတြ႕ရသည္။ ေလာကီေလာကုတ္ အၾကားအျမင္မ်ားျခင္း၊ စက္မႈလက္မႈ အတတ္တုိ႔ကို တတ္ရျခင္း၊ လူႏွင့္ဆိုင္ရာ က်င့္ဝတ္မ်ားကို ေကာင္းစြာသင္ၾကား နားလည္ျခင္း၊ အေျပာအဆုိ ခ်ဳိသာ ယဥ္ေက်းျခင္းတုိ႔ ျဖစ္သတည္း။

ျပဳစုေရးမဂၤလာ သံုးပါးကား ေလာကတြင္ မိမိကုိယ္ကို လူတစ္လံုးသူတစ္လံုး ျဖစ္ေစႏုိင္ေအာင္ ျမင့္ျမတ္သည့္ ကိုယ္က်င့္သိကၡာကို ေဖာ္ေဆာင္ပါေပသည္။ မိဘႏွစ္ပါးကို လုပ္ေကြၽးျပဳစုျခင္း၊ သားမယားတုိ႔ကို တရား ႏွင့္အညီ လုပ္ေကြၽးျခင္း၊ အေႏွာင့္အယွက္ ကင္းေသာ အလုပ္ကုိလုပ္ကုိင္ျခင္း တုိ႔တည္း။ စြန္႔ႀကဲေပးကမ္း လွဴဒါန္းျခင္း၊ သုစ႐ိုက္တရားတို႔ကုိ က်င့္ျခင္း၊ ေဆြမ်ဳိးတို႔အား ေထာက္ပံ့ကူညီျခင္း၊ အျပစ္ကင္းေသာ အမႈတို႔ကို ျပဳရျခင္းကား လုိက္နာက်င့္သံုးေရး မဂၤလာေလးပါး ျဖစ္၏။

ေဆာင္အပ္ေရွာင္အပ္ ဟူေသာ စကားအတိုင္း ေရွာင္ၾကဥ္ေရး မဂၤလာေလးပါး အျပားရွိကုန္၏။ မေကာင္းမႈ မျဖစ္ေအာင္ စိတ္ျဖင့္ေရွာင္ျခင္း၊ ကိုယ္၊ ႏႈတ္ျဖင့္ေရွာင္ျခင္း၊ မူးယစ္ေသစာ မေသာက္စားျခင္း၊ ကုသုိလ္တရား တုိ႔၌မေမ့မေလ်ာ့ျခင္း တို႔တည္း။

ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ေန႔ သည္ မဂၤလာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ ျဖစ္ရကား အမ်ားသူငါ ကုသုိလ္ေရး အားထုတ္ခ်ိန္ဝယ္ မူးယစ္ေသာက္စား မေကာင္းမႈမ်ားသူ တို႔ကား အကုသုိလ္သာ ပြားခ်ိမ့္ေပမည္။ ဥပုသ္သီတင္း မေဆာက္တည္ႏုိင္ သည္က ခံသာေသး၏။ ေသာက္စား ရမ္းကားျခင္းက မိမိ၏ဘဝ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခု ျဖစ္ေသာ ႏွစ္သစ္ကို အ႐ုပ္ဆိုးအက်ည္းတန္ ေစမည္ ဧကန္ျဖစ္ေတာ့သည္။

မဂၤလာတရားတြင္ ႐ိုေသထုိက္သူကုိ ႐ိုေသျခင္း၊ မိမိကုိယ္ကုိ ႏွိမ့္ခ်ျခင္း၊ ေရာင့္ရဲလြယ္ျခင္း၊ သူတစ္ပါး ေက်းဇူးကိုသိျခင္း၊ သင့္ေလ်ာ္ေသာအခါ တရားနာျခင္း ငါးပါးကုိ ျမတ္ေသာ မဂၤလာမည္၏ဟု ကာယကံမႈ၊ ဝစီကံမႈ မဂၤလာငါးပါးကို ေတြ႕ရွိရ၏။ စိတ္ထားေရး မဂၤလာဟု ပညတ္၏။ သည္းခံေရးမဂၤလာ ေလးပါးရွိကုန္သည္။ သည္းခံရျခင္း၊ ဆံုးမလြယ္ရျခင္း၊ ရဟန္းသံဃာတို႔အား ဖူးေျမာ္ရျခင္း၊ သင့္ေလ်ာ္ေသာအခါ တရားေဆြးေႏြးျခင္း တို႔ျဖစ္၏။ ၿခိဳးၿခံေရး မဂၤလာတြင္ ၿခိဳးၿခံေခြၽတာျခင္း၊ ျမတ္ေသာအက်င့္ကို က်င့္ျခင္း၊ သစၥာေလးပါးကို သိျခင္း၊ နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳျခင္း ဟူ၍ ေလးပါးထင္ရွား၏။

လူတို႔မည္သည္ သုခခ်မ္းသာႏွင့္ မေတာင့္မတ ေနေနရလွ်င္ တရားသံေဝမျမင္၊ မထင္ေပ။ ဒုကၡဆင္းရဲႏွင့္ ရင္ဆုိင္ရမွ သံေဝဂရတတ္ၾက၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စိတ္ထားခုိင္ခံ့ေရး မဂၤလာတြင္ ေလာကဓံတရားႏွင့္  ေတြ႕ႀကံဳေသာ အခါ စိတ္ဓာတ္ မတုန္လႈပ္ျခင္း၊ မစိုးရိမ္ျခင္း၊ ကိေလသာ ျမဴကင္းျခင္း၊ ေဘးကင္းျခင္းဟူ၍ ေလးပါး႐ႈပြား ႏုိင္ေပသည္။

ျမန္မာႏွစ္ဆန္း တစ္ရက္ေန႔သည္ ဤေရြ႕ဤမွ် အက်ဳိးႀကီးမားေသာ မဂၤလာတရားေတာ္မ်ား ထံုသင္းပ်ံ႕ႏွံ႔ က်င့္ႀကံရန္ ႏွစ္တစ္ႏွစ္၏ အစပ်ဳိးရက္ ျဖစ္ရကား အလြန္ပင္ က်က္သေရမဂၤလာ ခေညာင္းသည့္ အခါေတာ္ေန႔ ျဖစ္ေပသည္။ အစဥ္အဆက္ ထိန္းသိမ္းခဲ့ေသာ မဟာသႀကၤန္ ကို ယဥ္ေက်းစြာ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းျဖင့္ ျဖတ္သန္းၿပီး သကာလ ေရာက္ရွိလာမည့္ ျမန္မာႏွစ္သစ္တြင္ ဗုဒၶယဥ္ေက်းမႈ မဂၤလာတရားေတာ္မ်ား ပ်ံ႕ပြားလာေရးကို လူတိုင္းကိုယ္စီ အေလးထားသင့္ပါ၏။ ''တိုးတက္ႀကီးပြား၊ စီးပြားေျမာ္ကာ၊ ေနာင္ခါေနာင္ေရး၊ ေျမာ္ေတြး၍သာ၊ တစ္ခုတတ္က၊ လူ႔ရပ္နယ္မွာ၊ တန္ခိုးထြက္၊ တိုးတက္မဂၤလာ'' ဟူေသာ မဂၤလာတရားေတာ္ မ်ားသည္ ဗုဒၶယဥ္ေက်းမႈမွ သေႏၶတည္ ေပါက္ဖြားလာေသာ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ အစဥ္အလာ ေကာင္းမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ႏွစ္သစ္မဂၤလာ အခါေတာ္ေန႔ကို အေလးအျမတ္ထား ပူေဇာ္အပ္ ပါသတည္း။

ျမ၀တီေန႔စဥ္သတင္းစာ ၊ စာ(၁၃)