ထရမ့္လက္ထက္ အေမရိကန္ ႏွင့္ အစၥေရးဆက္ဆံေရး ဘယ္လုိျဖစ္လာႏုိင္သလဲ

( ရွိန္းထက္ )

ဇန္နဝါရီ ၂ဝ ရက္သည္ အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမား အိမ္ျဖဴေတာ္က ထြက္ခြာရမည့္ေန႔ ျဖစ္သည္။ သူ႔ ေနရာတြင္ အစားထိုး ၀င္ေရာက္လာမည့္ သူက လူတိုင္းသိၿပီး ျဖစ္ၾကသည့္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာတတ္သည့္ ေဒၚနယ္ထရမ့္ပ္ ျဖစ္သည္။

ေဒၚနယ္ထရမ့္ပ္ တက္မလာမီ အိုဘားမား က ခ်ိန္ကိုက္ဗံုး ေထာင္ထားခဲ့ သလားဟု ဆိုႏိုင္သည္။ ထရမ့္ပ္အတြက္ ေဘးက်ပ္နံက်ပ္ ျဖစ္ေစမည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ဳိး ခ်ရမည့္ ျပႆနာမ်ားကို ထားသြားသည္။

႐ုရွားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္သည့္ ႐ုရွားသံတမန္ မ်ားအား အေမရိကန္ ႏိုင္ငံတြင္းမွ ႏွင္ထုတ္ခဲ့သည္။ အမွန္စင္စစ္ ထိုကိစၥသည္ ထရမ့္ပ္လက္ထက္ ေရာက္မွ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ရမည့္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ထိပ္တန္းျပႆနာ  ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အိုဘားမားက သူလုပ္ခ်င္တာကို လုပ္ၿပီး သမၼတ ရာထူးက ဆင္းလိုက္သည္ႏွင့္ ထိုအရာမ်ား အားလံုးမွာ သူႏွင့္ မသက္ဆိုင္ဘဲ ျဖစ္သြားေတာ့မည္။ အရာအားလံုးကို ေနာက္တက္လာမည့္ ထရမ့္ပ္ က ရွင္းရမည္ ျဖစ္သည္။

ထို႔ေနာက္ မဟာမိတ္ အရင္းခ်ာႀကီး အစၥေရးကိစၥ ျဖစ္သည္။ အိုဘားမား လက္ထက္ သမၼတသက္တမ္း ႏွစ္ဆက္စလံုးတြင္ အစၥေရး ကို အႀကီးမားဆံုး ေထာက္ခံမႈမ်ားႏွင့္ အစၥေရး ဘာလုပ္လုပ္ ေထာက္ခံေပးသည္။ ကုလသမဂၢ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ကိစၥအဝဝတြင္ လည္း အေမရိကန္တို႔ ဗီတိုအာဏာ သံုး၍ အစၥေရးကို ကာကြယ္ေပးသည္။ ယခုေတာ့ ပံုစံတစ္မ်ဳိး ေျပာင္းလဲသြား ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ အိုဘားမား သမၼတရာထူးက ဆင္းခါနီး ရက္ပိုင္း အလိုမွာပင္ အစၥေရးႏွင့္ ထရမ့္ပ္ကို ရန္တိုက္ေပး သြားသည့္ အလားပင္။ အေနာက္ဘက္ ကမ္းတြင္ အစၥေရးတို႔ အိမ္ရာမ်ား ေဆာက္လုပ္ေနသည့္ ကိစၥကို ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ တြင္ အဖြဲ႕ဝင္ ၁၅ ႏိုင္ငံက မဲခြဲဆံုးျဖတ္ခဲ့ ၾကသည္။ 

၁၄ ႏိုင္ငံစလံုးက အစၥေရးတို႔ ဥပေဒခ်ဳိးေဖာက္ ေနသည္ဟု ေထာက္ခံၿပီး အေမရိကန္ အစိုးရက ဗီတိုအာဏာႏွင့္ မကယ္ေတာ့ဘဲ ၾကားေနမဲသာ ေပးခဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ အစၥေရးအေပၚသို႔ ကုလသမဂၢက ခ်မွတ္သည့္ အာဏာစက္မွာ အသက္ဝင္မႈ ရွိမည္ျဖစ္သည္။ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီက ခ်မွတ္သည့္ ဥပေဒထဲတြင္ ယခု အေနာက္ဘက္ကမ္း ၌ အစၥေရးတို႔ ေဆာက္လုပ္ေနသည့္ အိမ္ရာ စီမံကိန္းမ်ားကို ခ်က္ခ်င္း ရပ္တန္႔ရမည့္ ဥပေဒလည္း ပါဝင္သည္။ သို႔ေသာ္ အစၥေရးကေတာ့ မရပ္တန္႔သည့္ အျပင္ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ပို၍ပင္ တိုးျမႇင့္ေဆာက္လုပ္ ေနသည္။ အစၥေရး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေနတန္ရာဟု ကေတာ့ သူ႔ကိုၾကားေနမဲ ေပးခဲ့သည့္ အေမရိကန္အစိုးရကို ေဒါသထြက္ ေနသည္။ အကယ္၍ ယခင္အတိုင္းသာ အေမရိကန္ တို႔က အစၥေရး အေပၚတြင္ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ကန္႔ကြက္မဲ ေပးပါက အစၥေရးအေပၚ သို႔ ကုလသမဂၢ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ဥပေဒ ျဖစ္ေပၚလာမည္ မဟုတ္ေပ။ ယခုကဲ့သို႔လည္း အသက္ဝင္ လာမည္ မဟုတ္ေပ။

အစၥေရးတို႔သည္ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္က ပါလက္စတိုင္းႏွင့္ ေျခာက္ရက္ၾကာ စစ္ပြဲဆင္ႏႊဲ ၿပီးေနာက္ အဆိုပါ အေနာက္ဘက္ကမ္း ေနရာကို ရရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ သိမ္းယူထားေသာ ေနရာကို တည္တံ့ေစရန္ အိမ္ရာစီမံကိန္းမ်ား အေကာင္အထည္ ေဖာ္ခဲ့သည္။ အိမ္ရာေပါင္း ေထာင္ေသာင္းခ်ီ ေဆာက္လုပ္မည့္ စီမံကိန္းသည္ အစၥေရး လူမ်ဳိးမ်ား ေနာက္ထပ္ အေျခခ်ႏိုင္မည့္ အေရးပါသည့္ ေနရာသစ္တစ္ခု ျဖစ္လာမည္ ျဖစ္သည္။

ယခုေတာ့ အစၥေရးတို႔ မဟာဗ်ဴဟာ စီမံကိန္းႀကီးကို အေမရိကန္က ၾကားေနမဲ တစ္မဲေၾကာင့္ ကုလသမဂၢက ရပ္တန္႔ခိုင္း ေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ အစၥေရးသည္ အာရပ္ကမာၻ ထဲတြင္ေနၿပီး သန္းေထာင္ခ်ီ ရွိေသာ အာရပ္

လူမ်ဳိးမ်ား၏ ရန္သူေတာ္အျဖစ္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ေရး ေၾကညာၿပီး ကတည္းက ဆယ္စုႏွစ္ႏွင့္ ခ်ီကာ ရပ္တည္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ လူဦးေရ ရွစ္သန္းခန္႔သာ ရွိေနေသာ အစၥေရးကိုလည္း အာရပ္ကမာၻ က မထိရဲေအာင္ လက္စြမ္းျပ ထားသူလည္း ျဖစ္သည္။

အီရန္ကဲ့သို႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း အင္အား အႀကီးဆံုးႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံကိုပင္ ဝင္ခ်င္သလိုဝင္ ထြက္ခ်င္သလို ထြက္ကာ သူက အရင္ဦးေအာင္ ဗံုးႀကဲထားသူ ျဖစ္သည္။ အိမ္နီးခ်င္း ပါလက္စတုိင္း ႏွင့္လည္း မၾကာခဏ စစ္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားၿပီး ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္က ဆိုလွ်င္ရက္ ၅ဝ ၾကာ စစ္ပြဲကို ဆင္ႏႊဲထားသူ ျဖစ္သည္။ ပါလက္စတိုင္းကို ဆိုလွ်င္ ငယ္ႏိုင္ျဖစ္ ေနသည့္ အစၥေရးသည္ သူ႔ႏိုင္ငံကို ဒံုးက်ည္ တစ္စင္းေလာက္က်လွ်င္ ၁ဝ စင္းေလာက္ ျပန္လည္ ပစ္ခတ္သူျဖစ္သည္။ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ က သူ႕ႏိုင္ငံထဲသို႔ ဒံုးက်ည္သံုး၊ ေလးစင္း က်လာသျဖင့္ ဂါဇာကို ေလေၾကာင္းကမွ ဗံုးအတြဲလိုက္ မိုးရြာသလို ျပန္လည္ပစ္ ခဲ့သည္။ ထိုၾကားထဲ လက္ဘႏြန္ႏွင့္လည္း စစ္ပြဲမ်ားက မၾကာခဏ ျဖစ္လ်က္ရွိသည္။

အေမရိကန္ ကလည္း အာရပ္ကမာၻ ၌ လက္မေထာင္ၿပီး ေနႏိုင္ေစရန္ အစၥေရးကို သူတို႔ ေနာက္ဆံုးေပၚ မွန္သမွ် ေထာက္ပံ့ေပးသည္။ ယခုပင္ အစၥေရးကို သူတို႔၏ Stealth Fighter F-35 ကုိ ကမၻာ့ ပထမဆံုး အေနျဖင့္ အစၥေရးစစ္တပ္ကို ေရာင္းခဲ့သည္။ F-35  တစ္စီးသည္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းရာခ်ီ တန္ေၾကးရွိသည္။ အစၥေရးစစ္တပ္က အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၅ ဘီလီယံ အသံုးျပဳၿပီး သူ႔ေလတပ္က F-16F မ်ားေနရာတြင္ အစားထိုးရန္ စီစဥ္ထားသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ယခုေတာ့ အျပန္အလွန္ ေဝဖန္မႈမ်ားႏွင့္ အစၥေရး အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးသည္ အဖုအထစ္မ်ား ရွိလာေနသည္။ အေမရိကန္က အစၥေရးတို႔ အေနျဖင့္ ပါလက္စတုိင္းႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို ထိခိုက္ေအာင္ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ ေနသည္ဟု ဆိုသည္။ အစၥေရးအစိုးရ ကလည္း ၾကားေနမဲ ေပးသည့္ ေနာက္တြင္ အိုဘားမား အစိုးရရွိ ေနသည္ဟု ေဝဖန္သည္။

ယခု အစၥေရးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေနတန္ယာဟု ကလည္း လာဘ္စားသည့္ ျပႆနာမ်ားႏွင့္ အစၥေရး ေရွ႕ေနခ်ဳပ္၏ တိုက္႐ိုက္ အမိန္႔ျဖင့္ အစစ္ေဆးခံ ေနရသည္။ ကုလသမဂၢက လည္း သူ႔ကို ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဖိအားေပး ေနျပန္သည္။ ပါလက္စတုိင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈက ထင္သေလာက္ တိုးတက္မႈမရွိ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေနတန္ရာဟု အတြက္ ဖိအားမ်ား ရွိလာေနသည့္ အခ်ိန္ျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သို႔ ဖိအားမ်ားေနသည့္ အခ်ိန္ သူ၏ မဟာမိတ္ႀကီးက သူ႔ကို အကာအကြယ္ မေပးေတာ့ေသာ အခါ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေနတန္ယာဟု အေနျဖင့္ အေမရိကန္ကို ေဒါသထြက္ရ ေတာ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း အစၥေရးက အာရပ္ကမၻာ့ တြင္ လက္မေထာင္ ေနႏုိင္ျခင္းသည္ ေနာက္က အေမရိကန္ေၾကာင့္ ဟု ဆိုႏုိင္ေသာ္လည္း ထို႔ထက္ အဓိကက်သည့္ အခ်က္တစ္ခ်က္လည္း ရွိေနေသးသည္။ အစၥေရးသည္ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ ပိုင္ဆိုင္သည္ဟု မေၾကညာ ထားဘဲ ပိုင္ဆိုင္သည့္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၆ဝ ျပည့္ႏွစ္မ်ား ေနာက္ပိုင္းတြင္ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ စမ္းသပ္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည့္ အစၥေရးသည္ ယခုအခ်ိန္ ဆိုလွ်င္ ႏ်ဴကလီးယား ထိပ္ဖူးေပါင္း ၄ဝဝ အထိ ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္သည္ ဟု ခန္႔မွန္းထား ၾကသည္။

ႏ်ဴကလီးယား တစ္လံုးမွ် မပိုင္သည့္ လူဦးေရ ဘီလီယံခ်ီ ရွိသည့္ အာရပ္ကမာၻ ကိုၿဖိဳရန္ အစၥေရးရွိ လူဦးေရရွစ္သန္း က မစြမ္းေဆာင္ ႏိုင္ေသာ္လည္း ကီလိုမီတာ ၁၁၅ဝဝ ေရာက္ေအာင္ ပစ္ႏိုင္သည့္ ဒံုးက်ည္ ႏွင့္ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ ရာခ်ီရွိျခင္း ေၾကာင့္ေတာ့ လြယ္လြယ္ေလး ၿဖိဳႏိုင္စြမ္း ရွိသည္။ ထိုအခ်က္မွာ အစၥေရးကို အာရပ္တို႔ နားရြက္တံေတြး သြားမဆြတ္ရဲ သည့္ အဓိက အခ်က္ ျဖစ္သည္။

ယခုအခါ ႐ုရွားကို လုပ္သကဲ့သို႔ပင္ အိုဘားမားအစိုးရ လုပ္ထားသည့္ အေရး ကိစၥေၾကာင့္လည္း ထရမ့္ပ္ လက္ထက္တြင္ ေျဖရွင္းရဦးမည္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ထရမ့္ပ္သည္ အာရပ္ကမာၻ ကို မ်က္ႏွာ ၾကည့္ခ်င္သည့္ လူမဟုတ္ ေသာေၾကာင့္ အာရပ္ကမာၻ ကို အၿမဲတမ္း ဆန္႔က်င္လာသူ အစၥေရးႏွင့္ ဆက္ဆံေရးကို မည္သည့္နည္း ႏွင့္မွ် အပ်က္ခံမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရ ပါသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္သတင္းစာ ၊ စာ(၂၄)