Pokemon Go Game ၏ သိသာျမင္သာေသာ အႏၲရာယ္ႏွင့္ ေနာက္ကြယ္မွ သတိျပဳဖြယ္မ်ား

Pokémon Go founder John Hanke 

( မင္းေခါင္ )

ယခုတေလာ လူငယ္မ်ား အၾကားႏွင့္ facebook စာမ်က္ႏွာမ်ား၌ Pokemon Go Game အေၾကာင္း က်ယ္ျပန္႔စြာ ေျပာဆိုလာျခင္း၊ လက္ေတြ႕ ကစားျခင္းမ်ား က်ယ္ျပန္႔စြာ ျပဳလုပ္လာလ်က္ ရွိသည္။ ၄င္းကစားနည္းသည္ ကမၻာ့တည္ေနရာ ျပစနစ္ (GPS- Global Positioning System) ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ကစား ရေသာ ကစားနည္းျဖစ္သည္။ ဂိမ္းကစားသူက Pokemon ကာတြန္း ေကာင္ကေလး မ်ားကို ျမင္ေတြ႕ရေအာင္ ပံုရိပ္ေယာင္ ဖန္တီး ေပးထားၿပီး ဖုန္းကင္မရာျဖင့္ ၾကည့္႐ႈကာ လိုက္လံဖမ္းဆီး ရေသာ ကစားနည္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဂိမ္းကစားသူသည္ တစ္ေနရာတည္း တြင္ ထုိင္ကစား၍ မရဘဲ ဂိမ္းမွ ၫႊန္ျပေသာ ေနရာသို႔ အေရာက္သြားကာ Pokemon အေကာင္မ်ားကို လိုက္လံဖမ္းဆီး ရေၾကာင္း သိရွိရသည္။

၄င္းဂိမ္းကို ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ Pokemon ကုမၸဏီ၊ ဂ်ပန္ကုမၸဏီ Nintendo ႏွင့္ အေမရိကန္ အေျခစိုက္ Niantic အဖြဲ႕အစည္း တို႔မွ ပူးေပါင္းတီထြင္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ၄င္းဂိမ္းကို ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ ၆ ရက္တြင္ စတင္ျဖန္႔ခ်ိ ခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ၾသဂုတ္ ၆ ရက္မွစတင္ ကစားႏိုင္ခဲ့သည္။ စတင္ကစား ႏိုင္သည္မွ ယေန႔အထိ ေနျပည္ေတာ္၊ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး၊ ေတာင္ႀကီးႏွင့္ မံုရြာ စသည့္ၿမိဳ႕ႀကီး မ်ား၌ လူငယ္မ်ား သဲသဲမဲမဲ ကစားေနသည့္ ကစားနည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ iPhone ၊ iPad မ်ားႏွင့္ အလြယ္တကူ ကစားႏုိင္ေသာ ကစားနည္း ျဖစ္သျဖင့္ ကမၻာ၌လည္း ကစားသူ တစ္ဟုန္ထိုး တုိးတက္မ်ားျပား လာေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ ကမၻာ၌ လူဦးေရ သန္း ၁ဝဝ ခန္႔သည္ Pokemon ဂိမ္းကို အသံုးျပဳကစား ေနၾကေၾကာင္း သိရသည္။ အခ်ိန္တိုအတြင္း လ်င္ျမန္စြာ ပ်ံ႕ႏွံ႕မႈေၾကာင့္ ဂိမ္းအား စတင္ထုတ္ေဝၿပီး ေနာက္တစ္ရက္ အတြင္းမွာပင္ Nintendo ၏ ရွယ္ယာမ်ားမွာ ၁ဝ ရာခုိင္ႏႈန္း ေစ်းတက္ခဲ့ကာ ဇူလိုင္ ၁၄ ရက္၌ ၅ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိ ထပ္မံတက္ေစ်း ရရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

Pokemon ဂိမ္းအား ထုတ္လုပ္ခဲ့သည့္ ကုမၸဏီမ်ား၏ အဆိုအရမူ ၄င္းဂိမ္းကို ကစားသူသည္ တစ္ေနရာတည္း ထုိင္၍မရဘဲ ဂိမ္းမွ ၫႊန္ျပေသာ ေနရာမ်ားသုိ႔ သြားေရာက္ရ သျဖင့္ က်န္းမာေရး အတြက္ လမ္းေလွ်ာက္ ရသလို ျဖစ္ေစျခင္း၊ ဂိမ္းကစားသည့္ လူမ်ား အခ်င္းခ်င္း အေတြ႕အႀကံဳ မွ်ေဝခံစားႏိုင္ သျဖင့္ ပိုမိုရင္းႏွီးမႈ ရလာၿပီး လူမႈ ဆက္ဆံေရး နယ္ပယ္ က်ယ္ျပန္႔ လာႏိုင္ျခင္း စသည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား ရရွိေစႏိုင္သည္ ဟု ဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ လက္ေတြ႕ နယ္ပယ္၌ ႀကံဳေတြ႕ ေနရသည္မွာ ဂိမ္းကုမၸဏီမွ ရည္ၫႊန္းထားေသာ ၄င္း အက်ိဳးေက်းဇူးမ ်ားထက္ အႏၲရာယ္မ်ား ႀကံဳေတြ႕ ေနရသည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။ ဂိမ္းကစားသူမ်ား ကိုယ္တိုင္ ခံစားရမည့္ ပုဂၢလိကပိုင္း ဆုိင္ရာ အႏၲရာယ္မ်ား၊ လူမႈ ပတ္ဝန္းက်င္က ခံစားရမည့္ အႏၲရာယ္မ်ား ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရးကို ထိခိုက္ႏိုင္မည့္ အႏၲရာယ္ မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။

၄င္းဂိမ္းကို ကစားရာတြင္ Pokemon မ်ားကို ဖမ္းမိေစရန္ မိမိ အသံုးျပဳေနေသာ မိုဘုိင္းလ္ဖုန္းကို အဆက္မျပတ္ ၾကည့္႐ႈေနရန္ လိုအပ္သည္။ ၄င္းကဲ့သို႔ ၾကည့္႐ႈေနသည္ ႏွင့္တစ္ၿပိဳင္တည္း သြားလာ လႈပ္ရွားေနရန္ လည္း လိုသည္။ Pokemon မ်ားသည္ ေနရာအႏွံ႕ ရွိေနႏိုင္သည္။ ကား အသြားအလာ ထူထပ္ေသာ လမ္းမႀကီးမ်ား၊ လူ အသြားအလာ ႐ႈပ္ေထြးသည့္ ေနရာမ်ား၌ လည္း ရွိေနႏိုင္သည္။ ေခါင္းငိုက္စိုက္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ ဖုန္းကို မ်က္ႏွာအပ္၍ မလြတ္တမ္း ၾကည့္႐ႈရင္း ျဖစ္ေစ ပစ္မွတ္ရွာေဖြ ေနသည့္ ဂိမ္းကစားသူ အတြက္ အလြန္ အႏၲရာယ္ မ်ားသည္။ အခ်ိန္မေရြး ကားတိုက္ခံရ ႏိုင္သည္။ အခ်ိန္မေရြး လမ္းေဘး ေျမာင္းထဲ လဲက်သြား ႏုိင္သည္။ 

ကားေမာင္းရင္း ကစားလွ်င္မူ အႏၲရာယ္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခမွာ ပိုမိုမ်ားျပား လာမည္ျဖစ္သည္။ တစ္ဦးတည္း အတြက္ သာမက မိမိ ပတ္ဝန္းက်င္ ကိုပါ အႏၲရာယ္ ျဖစ္ေစႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ဂိမ္းအေပၚ တြင္သာ အာ႐ံုစိုက္ေန သျဖင့္ ၄င္းလူမ်ိဳးကို လုယက္မည့္ သူမ်ား၊ ခါးပိုက္ႏိႈက္မည့္ သူမ်ားကလည္း သည္းေျခအႀကိဳက္ ျဖစ္လာမည္ ျဖစ္သည္။ ၄င္းအျဖစ္ အပ်က္ မ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ပ်က္ ေနၾကသည္ ကိုလည္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ပုိ၍ဆိုးသည္က ဂိမ္းမွ ေပးထားေသာ Pokemon ပံုရိပ္မ်ားသည္ လူစည္ကားေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ပို၍တည္ရွိ ေနျခင္းသည္ ၄င္းအျဖစ္အပ်က္ မ်ိဳးမ်ားျဖစ္ရန္ တစ္ဖက္တစ္လမ္း က အားေပးေနျခင္း လားဟု သံသယရွိဖြယ္ ျဖစ္ရသည္။ ထို႔အျပင္ ၄င္း ကစားနည္း ကစားပါက အင္တာနက္ကို အခ်ိန္ျပည့္ ဖြင့္ထားရသည္ ျဖစ္၍ ကုန္က်စရိတ္ မ်ားလည္း ရွိလာမည္ ျဖစ္သည္။ ပို၍ႏွေျမာစရာ ေကာင္းသည္မွာ အခ်ိန္ပင္ ျဖစ္သည္။ လူငယ္မ်ား၏ ဘဝတိုးတက္ရာ တိုးတက္ေၾကာင္း ေလ့လာရမည့္ အခ်ိန္၊ သင္ယူရမည့္ အခ်ိန္၊ အလုပ္လုပ္ရမည့္ အခ်ိန္မ်ားကို ၄င္းဂိမ္းက ဝါးမ်ိဳပစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပညာရွင္တခ်ိဳ႕က ၄င္းဂိမ္းသည္ စိတ္ဓာတ္ စစ္ဆင္ေရး လုပ္ျခင္းတစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္ဟု က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေတြးေခၚစဥ္းစား ေထာက္ျပလ်က္ ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။

ကမၻာ့ႏိုင္ငံ အသီးသီးတြင္ လံုၿခံဳေရးအရ ဓာတ္ပံုမ႐ိုက္ရန္ ကန္႔သတ္ထားေသာ ေနရာ အမ်ားအျပား ရွိသည္။ Pokemon ဂိမ္းကို ကစားရာတြင္ GPS အား အခ်ိန္ျပည့္ ဖြင့္ထားရန္ လိုအပ္သလို ကင္မရာကိုလည္း အသံုးျပဳရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိ၏ တည္ေနရာႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ျမင္ကြင္းပံုကို ဂိမ္းထိန္းခ်ဳပ္သူ မ်ားက သိရွိေနမည္ ျဖစ္သည္။ ၄င္းမွတစ္ဆင့္ လံုၿခံဳေရးအရ ဓာတ္ပံုမ႐ိုက္ရ ကန္႔သတ္ထားေသာ ေနရာမ်ား၏ အခ်က္

အလက္မ်ား၊ တည္ေနပံုမ်ား၊ လံုၿခံဳေရး အစီအမံမ်ား ေပါက္ၾကားသြား ႏိုင္သည္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ မရွိသည္ျဖစ္ေစ ကင္မရာ အသံုးျပဳ၍ Pokemon အား ၾကည့္႐ႈဖမ္းယူ လိုက္သည္ႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္အား မွတ္တမ္းတင္ၿပီး ျဖစ္သလို တည္ေနရာ ကိုပါ အတိအက် ေဖာ္ျပၿပီး ျဖစ္မည္။ ၄င္း အတြက္ေၾကာင့္လည္း Pokemon ဂိမ္းကို ပိတ္ပင္ထားသည့္ ႏိုင္ငံမ်ား၊ ေမးခြန္းထုတ္ ေနသည့္ ပညာရွင္မ်ား ေပၚေပါက္ လာရျခင္း ျဖစ္သည္။

အတည္ျပဳဆဲ သတင္းမ်ားအရ ဂိမ္းကို စတင္ တည္ေထာင္သူ John Hanke သည္ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာန အမ်ိဳးသား ပထဝီဝင္ဆုိင္ရာ ေထာက္လွမ္းေရး အဖြဲ႕ (NGA- National Geospatical- Intelligence Agency) အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဌာန တို႔ႏွင့္ ဆက္စပ္မႈရွိသူ တစ္ဦး ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရွိရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၄င္းကစားနည္းအား ကမၻာ့ႏိုင္ငံ အမ်ားစု၌ ပိတ္ပင္ထားဆဲ ျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံ ၈ဝ ခန္႔တြင္သာ တရားဝင္ ခြင့္ျပဳ ထားေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ခြင့္ျပဳထားေသာ ႏိုင္ငံမ်ား၌လည္း ကစားရန္ အတြက္ ကန္႔သတ္ခ်က္ အမ်ားအျပား ထုတ္ျပန္ ထားေၾကာင္း သိရွိရသည္။

၄င္း ကစားနည္း၌ အထူး သတိျပဳရမည့္ အခ်က္မွာ မိမိ ဖမ္းဆီးရမည့္ Pokemon မ်ားကို ဂိမ္းကသာ ဖန္တီးေပးျခင္း၊ လမ္းၫႊန္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္။ မိမိကဲ့သို႔ ကစားသူ အမ်ားအျပားကို ေနရာ တစ္ေနရာတည္း သို႔ ဦးတည္ေစျခင္း၊ လူစုေဝးျခင္းကို ျဖစ္ေပၚ ေစႏိုင္သည္။ လူစုလူေဝး၌ ဂိမ္းကို အသံုးျပဳ၍ အၾကမ္းဖက္ လႈပ္ရွားမႈ ျပဳလိုသူမ်ား ပါမလာပါဟု ကံေသကံမ ေျပာ၍ မရေၾကာင္း ေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။ ဂိမ္းဖန္တီး သူမ်ား၏ မူလ

အေၾကာင္းျပခ်က္ ျဖစ္ေသာ လူမႈ ဆက္ဆံေရး နယ္ပယ္ က်ယ္ျပန္႔ ေစျခင္းထက္ အက်ိဳးယုတ္မႈမ်ား ပိုမိုျဖစ္ေပၚ လာႏိုင္သည္။ ကစားသူ မ်ားျပားလာျခင္း၊ ယခင္ ကတည္းက သြားလာမႈ ႐ႈပ္ေထြး၍ လူစည္ကားေသာ ေနရာ မ်ား၌ ပစ္မွတ္ပံုရိပ္မ်ား ဖန္တီးေပး ထားျခင္းတို႔သည္ ေကာင္းက်ိဳးထက္ ဆုိးက်ိဳးကုိသာ ျဖစ္ေပၚ ေစႏုိင္သည္။ ေနာက္ထပ္ ၾကားသိရေသာ သတင္းမ်ားအရ သက္ဆုိင္ရာ ႏိုင္ငံမ်ားက တရားဝင္ ကန္႔ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေမတၱာ ရပ္ခံလွ်င္ ဂိမ္းကုမၸဏီမွ Pokemon ပံုရိပ္မ်ားကို ကန္႔သတ္ထား လိုေသာ ေနရာမ်ားမွ ဖယ္ရွား/ ေရႊ႕ေျပာင္း ေပးသည္ဟု သိရသည္။ အေကာင္းဘက္က ႐ႈျမင္ၾကည့္လွ်င္ သက္ဆုိင္ရာ အာဏာပိုင္ မ်ား၏ ဆႏၵကို လိုက္ေလ်ာသည္ ဟု ထင္ျမင္ယူဆ ႏိုင္ဖြယ္ရွိ ေသာ္လည္း ေစ့ေစ့စပ္စပ္ ေတြးၾကည့္လွ်င္မူ အစိုးရ တစ္ရပ္၏ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ကိုပင္ သြယ္ဝိုက္ ထိန္းခ်ဳပ္ ႏိုင္ေၾကာင္း ျပသျခင္းဟု ယူဆရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္လည္း ၄င္းဂိမ္းအား စစ္သည္ အဆင့္အတန္း အားလံုး ကစားျခင္း မျပဳရန္ႏွင့္ တပ္ဧရိယာ အနီးတစ္ဝိုက္ ၌လည္း တျခားသူမ်ား လာေရာက္ ကစားမႈ မျပဳေစေရး ကန္႔သတ္ထား ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

ေထာက္လွမ္းေရး ေလာက၌ ထင္ရွားေသာ စကားတစ္ရပ္ ရွိသည္။ ''ေထာက္လွမ္းေရး နယ္ပယ္တြင္ တိုက္ဆုိင္မႈ ဟူ၍မရွိ '' ဆိုေသာစကား ျဖစ္သည္။ လံုၿခဳံေရး နယ္ပယ္၌လည္း တိုက္ဆိုင္မႈ ဟူ၍မရွိပါ။ တိုက္ဆုိင္မႈ ရွိလာလွ်င္  ၄င္းတိုက္ဆုိင္ မႈသည္ ဖန္တီးထားမႈသာ ျဖစ္သည္။ ေတြ႕ရွိရေသာ သတင္း အခ်က္အလက္ မ်ားအရ Pokemon ဂိမ္းသည္ လူအမ်ားအျပား ထံမွ သတင္း အခ်က္အလက္ မ်ားစြာကို ရယူ စုေဆာင္းႏိုင္သည္။ ဂိမ္းကစားသူ မ်ားမွ သတိမျပဳမိဘဲ လံုၿခံဳေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈကို ကိုယ္တိုင္ျပဳလုပ္ လာမိေအာင္ ဆြဲေဆာင္ ထားႏိုင္သည္။ လူထုအား လုိသလို ဖန္တီးႏိုင္ေသာ ျမႇဳပ္ကြက္ မ်ားလည္း ရွိသည္။ သတိဟူသည္ ပိုသည္မရွိပါ။ Pokemon ဂိမ္းဖန္တီးသူ တို႔တြင္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ေကာင္းမ်ား ရွိေကာင္း ရွိပါလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ ၄င္းဂိမ္း၌ သိသာသည့္ အႏၲရာယ္မ်ား ရွိသလို ေနာက္ကြယ္ ၌လည္း သတိျပဳဖြယ္မ်ား ရွိေနပါေၾကာင္း မီးေမာင္းထိုး ေရးသား လိုက္ရပါသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၁၃)