႐ုရွားႏွင့္ ျပန္လည္အဆင္ေျပ ႏုိင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းလ်က္ရွိသည့္ ေနတိုး

( ရွိန္းထက္ )

ေနတိုး (ေျမာက္ အတၱလႏိၲတ္ စာခ်ဳပ္အဖြဲ႕) အဖြဲ႕ဝင္ ႏုိင္ငံမ်ား၏ ဇူလိုင္လ ညီလာခံ မစတင္မီ ေနတိုးသည္ ႐ုရွားႏွင့္ တင္းမာမႈမ်ား ျမင့္တက္ၿပီးရင္း ျမင့္တက္ လာခဲ့သည္။ ယင္းမွာ ေနတိုးက ေဘာလ္တစ္ႏုိင္ငံ မ်ား၌ သူ၏တပ္ဖြဲ႕ဝင္ အင္အား ၁ဝဝဝ ထပ္မံခ်ထားမည့္ အစီအစဥ္ကို ေၾကညာ လိုက္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

လူ ၁ဝဝဝဝ ေက်ာ္ စာရင္းတြင္ အျပစ္မဲ့ ျပည္သူ အမ်ားဆံုး ေသဆံုးခဲ့ ရသည့္ ယူကရိန္း၏ ခ႐ိုင္းမီးယား က်ဴးေက်ာ္မႈက စခဲ့ေသာ ေနတိုး-႐ုရွား တင္းမာမႈသည္ ယခု အခ်ိန္ထိ အရွိန္မေလ်ာ့ ႏုိင္ေအာင္ ျဖစ္ေနသည္။ အေနာက္ အုပ္စုက လတ္ဗီးယား၊ လစ္သူေရးနီးယား ႏွင့္ ပိုလန္တို႔ ကဲ့သို႔ေသာ ေဘာလ္တစ္ႏုိင္ငံ ငယ္ေလးမ်ားကို ႐ုရွား၏ မၾကာခဏ က်ဴးေက်ာ္မႈ ေၾကာင့္ ခ႐ိုင္းမီးယား ကဲ့သို႔ ျဖစ္သြားမည္ကို စိုးရိမ္ေန ၾကသည္။

ထို႔ေၾကာင့္လည္း ေနတိုး၏ လက္နက္ႀကီး မ်ားကို အေရွ႕ဥေရာပ နယ္စပ္ စည္းမ်ဥ္းမ်ား တစ္ေလွ်ာက္ ခ်ထားရန္ စီစဥ္ေနခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ယခုတပ္ဖြဲ႕ဝင္ အင္အား ၁ဝဝဝ တိုးျမႇင့္ လိုက္ျခင္းက အေျခအေန ကို ပိုမုိဆိုးရြား သြားေစခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယခု အေျခအေန အတိုင္း ဆက္သြားလွ်င္ ႐ုရွားႏွင့္ ေနတိုးတို႔မွာ မၾကာမီ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ ေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။

႐ုရွား၏ ရာဇဝင္တြင္ အေနာက္အုပ္စု ႏွင့္ ပတ္သက္လာလွ်င္ အေလွ်ာ့ေပး႐ိုး ထံုးစံမရွိခဲ့ေပ။ ထိပ္တိုက္ ေတြ႕ဆံုမႈကို ေရွာင္ရွားႏိုင္ ရန္မွာ တစ္ဖက္က အေလွ်ာ့ေပး ရမည္ျဖစ္သည္။ သံတမန္ ဆက္ဆံေရး လမ္းမ်ားကို ယခင္ကထက္ ပို၍ ေဖာက္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေနတိုးက ႐ုရွားႏွင့္ ဒုတိယအႀကိမ္ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးပြဲ ျပဳလုပ္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဧၿပီလက ေနတိုးႏွင့္ ႐ုရွား ေတြ႕ဆံုပြဲသည္ တစ္ဖက္ႏွင့္ တစ္ဖက္ သံသယ မ်ားေၾကာင့္ ပ်က္ျပားသြား ခဲ့ရၿပီး မေရမရာ အဆံုးသတ္ သြားခဲ့ရသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ေနတိုးညီလာခံ မက်င္းပမီ အေမရိကန္ ဦးေဆာင္ေသာ ေနတိုး မဟာမိတ္မ်ားက ဒုတိယအႀကိမ္ ႐ုရွားႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားေနျခင္း ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ႐ုရွားႏွင့္သာ ေဆြးေႏြးပြဲ မလုပ္ဘဲ ေနတိုးတို႔ မဟာမိတ္ ညီလာခံကို က်င္းပမည္ ဆိုပါက ႐ုရွား၏ သံသယစိတ္ကူး မ်ားကို ပိုမိုဆြေပး လိုက္သကဲ့သို႔ ျဖစ္သြားႏိုင္ၿပီး မလိုလား အပ္ေသာ တင္းမာမႈမ်ားႏွင့္ နယ္စပ္ စစ္ပြဲမ်ား အခ်ိန္အခါ မေရြး ျဖစ္ေပၚလာ ႏုိင္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ဇူလိုင္လ မတိုင္မီ ဇြန္လထဲတြင္ ႐ုရွားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခြင့္ရရန္ ေနတိုးတို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ေနတိုးႏွင့္ ႐ုရွားတို႔သည္ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ခ႐ိုင္းမီးယားကို ႐ုရွားတို႔ က်ဴးေက်ာ္ခဲ့သည့္ အခ်ိန္မွစ၍ သံတမန္ ဆက္ဆံေရး ႏွစ္ႏွစ္ခန္႔ ျပတ္ေတာက္ခဲ့ ရသည္။ ထို ျပတ္ေတာက္ ေနေသာ အခ်ိန္ အေတာအတြင္း ႐ုရွားက ေနတိုးကို သူ၏ ပထမဆံုး ရန္သူေတာ္ အျဖစ္ ေၾကညာခဲ့သည္။ နယ္စပ္ျပည္နယ္သံုးခုကို ေနတိုး ထိုးစစ္ဗ်ဴဟာ ေနရာသံုးခု အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ ဖြဲ႕စည္းသည္။ သမၼတ ပူတင္က သူ၏တပ္ဖြဲ႕ မ်ားကို ေနတိုးႏွင့္ ပတ္သက္လာလွ်င္ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ပစ္ခြင့္ အထိ အမိန္႔ေပး ထားခဲ့သည္။

ေနတိုး၏ စစ္အသံုး စရိတ္သည္ ႐ုရွားထက္ နည္းပါးသည္။ ထို႔ျပင္ တကယ္တမ္း တိုက္ပြဲဝင္မည္ ဆိုလွ်င္ ေနတိုးသည္ ႐ုရွားကို ႐ံႈးနိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္၏ အကူအညီ ပါမွသာ ေနတိုးဘက္က အႏုိင္ရဖြယ္ ရွိသည္။ တိုက္ခ်င္းပစ္ ဒံုးပ်ံမ်ားႏွင့္ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္မ်ားသာ ပါဝင္တိုက္ခိုက္ လာခဲ့မည္ဆိုလွ်င္ ထိုစစ္ပြဲကို ေနတိုးႏွင့္ အေမရိကန္တို႔ ရာႏႈန္းျပည့္ အႏုိင္ရရွိရန္ မေသခ်ာေပ။

႐ုရွားႏွင့္ စစ္ျဖစ္လွ်င္ က်ိန္းေသ တတိယကမၻာစစ္ ျဖစ္မည္။ တတိယ ကမၻာစစ္ျဖစ္လွ်င္ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္မ်ား ပါဝင္လာရန္ ေသခ်ာသေလာက္ ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အေနာက္အုပ္စု သည္ ႐ုရွားႏွင့္ ထိပ္တိုက္ ေတြ႕ဆံုေစမည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ေရွာင္ႏုိင္ သမွ် ေရွာင္ေလ့ ရွိၾကသည္။ စစ္ေအးေခတ္ ေနာက္ပိုင္း ႐ုရွားႏွင့္ အေမရိကန္ ထိပ္တုိက္ ေတြ႕ဆံုမႈသည္ မရွိသေလာက္ ရွားခဲ့ၿပီး ေနတိုးႏွင့္သာ ဥေရာပတြင္ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ေနခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္လည္း ေနတိုးသည္ အေမရိကန္ ၏ ဦးေဆာင္မႈ ေအာက္တြင္သာ ရွိေနေသာေၾကာင့္ ေနတိုး ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ယခု ႐ုရွားႏွင့္ ျပန္လည္ သင့္ျမတ္လို ၾကသည္။ စစ္ေအးေခတ္ ကာလတစ္ခု ကိုသာ ေနာက္ျပန္ဆြဲ သြားခဲ့ပါက ကမၻာစစ္ ဟူေသာ စကားလံုးသည္ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ေပၚေပါက္လာရန္ ေသခ်ာသေလာက္ ျဖစ္ေနသည္။ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ အေမရိကန္သည္ ႐ုရွားႏွင့္ စစ္ေအးေခတ္ စတင္ခ်ိန္တြင္ B-52 ႏွင့္ B-2 ဗံုးႀကဲေလယာဥ္ မ်ားကို တည္ေဆာက္ ခဲ့သည္။ ႐ုရွားကို ႏ်ဴကလီးယား ဗံုးႀကဲေရး အတြက္ျဖစ္သည္။

႐ုရွားကလည္း ၄င္း၏ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္တိုက္ကို အသင့္ အေနအထား ျပင္ဆင္ထား ခဲ့သည္။ အေမရိကန္ႏွင့္ ႐ုရွားတို႔ ပံ့ပိုးေပးထားသည့္ ႏုိင္ငံငယ္ေလး မ်ားက သူတို႔ေနာက္မွ ႏိုင္ငံႀကီးမ်ား ကိုယ္စား စစ္ပြဲမ်ား တုိက္ေပးခဲ့ ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စစ္ေအးတိုက္ပြဲ ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ကို ကိုယ္စား တိုက္ေပးရသည့္ စစ္ပြဲမ်ားဟုလည္း ေခါင္းစဥ္သစ္ ေပးခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ ႏွစ္စက ဆီးရီးယားကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး တူရကီႏွင့္ ႐ုရွား တင္းမာစဥ္တြင္ အေမရိကန္တို႔ ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံျပဳ ေနေသာေၾကာင့္ ႐ုရွားသည္ အေမရိကန္ႏွင့္ စစ္ေအးတိုက္ပြဲ စတင္ၿပီဟု ေၾကညာခဲ့သည္။ 

လူတိုင္းမ်က္ခံုး လႈပ္ခဲ့ရသည့္ ထိုအခ်ိန္က ႐ုရွားႏွင့္ ဆီးရီးယား တို႔ကတစ္ဖက္၊ ေနတိုး၊ အေမရိကန္ႏွင့္ တူရကီတို႔က တစ္ဖက္ျဖင့္ တင္းမာမႈသည္ အထြတ္အထိပ္သို႔ ေရာက္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္သည္ ဆီးရီးယားရွိ ISIS ႏွင့္ သူပုန္တို႔ကို တိုက္ထုတ္ရန္ ႐ုရွားတပ္သား ေသာင္းခ်ီ၍ ဆီးရီးယားသို႔ ေရာက္ရွိေနေသာ အခ်ိန္လည္း ျဖစ္သည္။ သမၼတပူတင္ ကေတာ့ ကရင္မလင္ရွိ War Room ၌ အခ်ိန္ျပည့္ ထိုင္ေနခဲ့ၿပီး ဆီးရီးယားရွိ ပစ္မိန္႔မ်ားကို ၄င္းကိုယ္တိုင္ တိုက္႐ိုက္ အမိန္႔ေပးေန ခဲ့သည္။

တစ္ဖန္ အေမရိကန္တို႔၏ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈေၾကာင့္ သမၼတ ပူတင္ လက္ထက္တြင္ ႐ုရွားစီးပြားေရး က်ဆင္းခဲ့ၿပီး အလုပ္လက္မဲ့ ႏႈန္းလည္း တိုးလာခဲ့ ေသာေၾကာင့္ ႐ုရွား၏ သေဘာထားသည္ အေနာက္အုပ္စု အေပၚ မေျပာင္းလဲ ႏုိင္ေအာင္ ျဖစ္ေနရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေနတိုးအေနျဖင့္ ႐ုရွားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိရန္ ႀကိဳးပမ္းခ်က္သည္ အေကာင္ အထည္ေပၚ ႏုိင္မည္လား သုိ႔မဟုတ္ ပထမတစ္ႀကိမ္ တုန္းကကဲ့သို႔ ဘာမွ်ေရေရ ရာရာ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏုိင္ဘဲ ၿပီးဆံုး သြားမည္လား ဆိုသည္ကို ႏုိင္ငံတိုင္းက ေစာင့္ၾကည့္ ေနၾကသည္။ ႐ုရွားဘက္က ေနတိုး၏ ေဆြးေႏြးပြဲ က်င္းပရန္ ပန္ၾကားခ်က္ကို ႀကိဳဆိုခဲ့ၿပီး ဇြန္ ၈ ရက္ႏွင့္ ၉ ရက္တို႔တြင္ ေဆြးေႏြးပြဲ က်င္းပရန္ စီစဥ္ထားသည္။

႐ုရွားသည္ ေမ ၂၁ ရက္က အေမရိကန္ ႏွင့္ပူးေပါင္းၿပီး ဆီးရီးယားရွိ ISIS တို႔ကို ဗံုးႀကဲေရးအတြက္ အတူတကြ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ ကမ္းလွမ္းခဲ့သည္။ အေမရိကန္ တို႔က ဘာဆင္ေျခမွ် မေပးဘဲ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို ပယ္ခ်ခဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ႐ုရွားသာ ပူးေပါင္းလုိစိတ္ အမွန္ရွိမည္ ဆိုလွ်င္ ေနတိုးႏွင့္ ေဆြးေႏြးပြဲသည္ အေပါင္းလကၡဏာ ေဆာင္သည့္ ရလဒ္မ်ားသာ ထြက္ေပၚလာမည္ ျဖစ္ၿပီး အေနာက္အုပ္စု  ဦးေဆာင္သည့္ ေနတိုးႏွင့္ ႐ုရွား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး ရည္ရြယ္ခ်က္သည္ လည္း အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ အေကာင္အထည္ ေပၚႏိုင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေရးသား လိုက္ရပါသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၂၄)