ေဆးလိပ္ေသာက္သူမ်ား ျဖစ္ေလ့ရွိသည့္ ဘားဂါး (Buerger) ေရာဂါ

( သက္တန္႔ခ်ိဳ )

ဘားဂါး (Buerger) ေရာဂါ ဆိုတာဘာလဲ?

ဘားဂါးဆိုတာဟာ ေၿခေထာက္နဲ႔ လက္ေတြမွာ ရွိတဲ့ ေသးငယ္ေသာ သို႔မဟုတ္ အလယ္အလတ္ ရွိေသာ ေသြး လႊတ္ေၾကာ နဲ႔ ေသြးၿပန္ေၾကာေတြ ေယာင္ရမ္းၿခင္း ႏွင့္ ပိတ္ဆို႔ၿခင္းတို႔ ခဏခဏ ၿဖစ္ေပၚေနၿခင္း ကို ဆိုလိုပါတယ္။ 

ဒါဟာ ေဆးလိပ္ ေသာက္သံုးၿခင္းနဲ႔ အလြန္အမင္း သက္ဆိုင္လ်က္ ရွိပါတယ္။ ေဆးလိပ္ ေသာက္သံုး သူမ်ား အပါအ၀င္ ေဆးလိပ္ မေသာက္ ေပမယ့္လည္း ေဆးရြက္ၾကီး စားသံုးသူေတြ Tobacco နဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ ထုတ္ကုန္ မွန္သမွ် သံုးစြဲသူေတြမွာ ၿဖစ္ေစႏိုင္ ပါတယ္။

အၿဖစ္မ်ားေစတဲ့ အခ်က္ေတြ

စီးကရက္ ေသာက္သံုးၿခင္းဟာ ဘားဂါးေရာဂါ ကို အၿဖစ္မ်ားေစတဲ့ အဓိက အခ်က္ပါ။ ေဆးလိပ္ အရမ္းေသာက္ သူေတြ ဥပမာ တစ္ေန႔ကို တစ္ဗူးႏွုန္း ေသာက္သံုးသူ ေတြဟာ ဘားဂါးေရာဂါ ၿဖစ္ေစဖို႔ အခြင့္အလမ္းမ်ား သူေတြ ၿဖစ္ပါတယ္။ ေဆးရြက္ၾကီး ငံုတဲ့လူေတြ ကြမ္းစားရင္ ေဆးရြက္ၾကီး ထည့္စားသူ ေတြလည္း ဘားဂါးေရာဂါ ၿဖစ္ပြားေစႏိုင္ပါတယ္။ လက္နဲ႔လိပ္တဲ့ ေဆးေပါ့လိပ္ (ဖက္ၾကမ္း) ကို ေသာက္သံုးေတြက ၿဖစ္ပြားႏိုင္ေၿခ ပိုမ်ားပါတယ္။ 

Tobacco မွာပါ၀င္တဲ့ ဓာတုပစၥည္း ေတြက သင့္ေသြးေၾကာ နံရံေတြကို ထိခိုက္ေစ ပါတယ္ ။ သူတို႔ကို ေရာင္ရမ္း လာေစပါတယ္ ။ ဘားဂါးေရာဂါ ၿဖစ္ပြားမႈႏွုန္း ဟာ ေဆးလိပ္ေသာက္ မႈမ်ားတဲ့ Middle East နဲ႔ East မွာ ပိုမ်ားပါတယ္ ။ သင္ဟာ ေဆးလိပ္ ေသာက္သံုးသူ တစ္ေယာက္ မဟုတ္ခဲ့ဘူး ဆိုရင္ေတာင္မွ သင့္မွာ ဘားဂါးေရာဂါ ၿဖစ္ေနၿပီ ဆိုရင္ေတာ့ ေဆးလိပ္ေသာက္ သူမ်ားနဲ႔ ေ၀းေ၀းေန သင့္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္း ဆိုေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ေဆးလိပ္ေငြ႔ ကလည္း သင့္ကို ထိခိုက္ေစ ပါတယ္။

ဘားဂါးရဲ႕ေရာဂါ လကၡဏာေတြ

• ၁။ ေၿခေထာက္မွာ နာက်င္လာၿခင္းနဲ႔ အားနည္းလာၿခင္း လက္မ်ားနာက်င္ လာၿခင္း လက္ေမာင္းမ်ား နာက်င္လာၿခင္းနဲ႔ အားနည္းလာၿခင္း။
• ၂။ သင့္ရဲ႕လက္ေတြ ေၿခေထာက္ေတြ ေရာင္ရမ္းလာၿခင္း။
• ၃။ လက္ေခ်ာင္းေလး ေတြနဲ႔ ေၿခမ ၊ ေၿခေခ်ာင္း ေလးေတြဟာ ၿဖဴေဖ်ာ့လာၿပီး အထူးသၿဖင့္ ေအးတဲ့အခါမွာ ပိုသိသာပါတယ္ ။ ဒါကို Raynaud's phenomenon လို႔ ေခၚပါတယ္။

ဘားဂါး ကေန ဘာေတြ ဆက္ၿဖစ္လာႏိုင္သလဲ

ဘားဂါးေရာဂါက ပိုဆိုးလာၿပီ ဆိုရင္ သင့္ရဲ႕လက္ေတြ ေၿခေထာက္ေတြ ကို ေသြးပို႔မႈ ႏွုန္းေသြး စီးဆင္းမႈႏႈန္း နည္းလာပါတယ္။ ဒါဟာ ေသြးေတြက လက္ေခ်ာင္း ေလးေတြ ေၿခေခ်ာင္းေလး ေတြစီ စီးဆင္းရာမွာ ပိတ္ဆို႔တဲ့ အတားအဆီး ေတြ (Blood clots) ရွိေနတဲ့အ တြက္ေၾကာင့္ပါ ။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးေတြက ေအာက္ဆီဂ်င္ နဲ႔ အာဟာရေတြကို တစ္ရွုးေတြ ဆီကို မပို႔ေပးႏိုင္ေတာ့ ပါဘူး ။ ဒါေၾကာင့္ ေၿခဖ်ားလက္ဖ်ား ေလးေတြမွာ ရွိတဲ့ တစ္ရွဴးေလး ေတြ ေသဆံုးသြား ပါတယ္။ ဒါကို gangrene လို႔ေခၚပါတယ္ ။ ဂမ္ဂရင္း ရဲ႕ လကၡဏာေတြ ကေတာ့ အေရၿပား ဟာ အမဲေရာင္ အၿပာေရာင္ ေၿပာင္းသြားၿခင္း ၿဖစ္တဲ့ ေၿခေခ်ာင္း လက္ေခ်ာင္းမွာ အာရံုခံစားမႈ မရွိေတာ့ၿခင္း ၿဖစ္တဲ့ ေနရာမွာ အနံ႔ နံလာၿခင္း စသည္တို႔ ၿဖစ္ပါတယ္။ ဂမ္ဂရင္း ၿဖစ္ၿပီ ဆိုရင္ေတာ့ ၿဖစ္တဲ့ ေၿခေခ်ာင္း လက္ေခ်ာင္းကို ၿဖတ္ထုတ္ပစ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

ကုသမႈနဲ႔ ေဆး၀ါးေတြ

ဘာကုသမႈမွ ဘားဂါးေရာဂါ ကို မကုႏိုင္ပါဘူး။ သင့္ရဲ႕ ဆရာ၀န္ကလည္း သင္ၿဖစ္ေနတဲ့ ခံစားမႈေတြ လကၡဏာ ေတြကို ေလ်ာ့နည္းသြားေအာင္ ကုသမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္ယံုပဲ ရွိပါလိမ့္မယ္ ။ အဲဒါေတြ ကေတာ့

• ၁။ သင္ ေဆးလိပ္ၿဖတ္ဖို႔ အကူအညီ ေပးႏိုင္တဲ့ ေဆး၀ါးေတြ ႏွစ္သိမ့္ ေဆြးေႏြးေပးၿခင္း။ သင့္ရဲ႕ ေသြးေၾကာေတြ ေရာင္ရမ္းမႈ သက္သာေအာင္ ေဆးေပးၿခင္း။
• ၂။ သင့္ရဲ႕ ေသြးလည္ပတ္မႈ ေကာင္းေအာင္ ခဲေနတဲ့ေသြးေတြ ၿပန္က်ဲ သြားေအာင္ ေဆးေပးၿခင္း (ဥပမာ Cilostazol)
• ၃။ ၿဖစ္ပြားတဲ့ ေနရာက အာရံုေၾကာ ေတြကို ၿဖတ္ေတာက္ ပစ္ၿခင္း (ဒါကေတာ့ နာတာကို သက္သာေစဖို႔ပါ)
• ၄။ ေၿခေထာက္ လက္ ၿဖတ္ထုတ္ပစ္ၿခင္း (အကယ္၍ ပိုး၀င္ေနတယ္ ပုပ္ေနၿပီဆိုရင္ လုပ္ေဆာင္ရမွာ ၿဖစ္ပါတယ္)

ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ

သင္ဟာ ဘားဂါးေရာဂါ ၿဖစ္ေနၿပီ လို႔ သိတာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္ ေဆးလိပ္ ေသာက္သံုးတာကို ခ်က္ခ်င္း ၿဖတ္ပစ္ရမွာ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ထူးဆန္းတာ တစ္ခ်က္က ေတာ့ သင္ေဆးလိပ္ ၿဖတ္လိုက္တာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္ သင့္ရဲ႔ ေၿခ လက္ေတြ ေသြးေၾကာေတြ ေရာင္ရမ္း ေနတာေတြ ခ်က္ခ်င္းသက္သာ သြားၿခင္း ၿဖစ္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္ အခ်ိန္မီ ၿဖတ္ပစ္တဲ့ လူအမ်ားစုဟာ ေၿခလက္ေတြ ၿဖတ္ပစ္စရာ မလိုအပ္ေတာ့ ပါဘူး။ ေဆးလိပ္ ဆက္ေသာက္ ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ သင္ရဲ႕ ဘားဂါးေရာဂါ ကို ပိုဆိုးေစၿပီး သင့္ရဲ႕ ေၿခလက္ေတြ ဖယ္ရွားပစ္ခံရမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။

ေဆးလိပ္ၿဖတ္ ဖို႔ဟာ ခက္ခဲလွပါတယ္။ သင္ဟာ ေဆးလိပ္ ေသာက္သံုးသူ အမ်ားစုထဲက တစ္ေယာက္ ဆိုရင္ သူတို႔လိုပဲ အတိတ္တုန္းက ေဆးလိပ္ၿဖတ္ဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ့ဖူး မွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ေအာင္ၿမင္ခဲ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီး သင့္ၿပႆနာကို ေၿပာၿပပါ ။ သင့္ဒုကၡကို ကူညီေပး ႏိုင္မယ့္ ေဆး၀ါးေတြ ရွိပါတယ္။ ပီေက၀ါးၿခင္းနဲ႔ စိတ္အာရံု ေၿပာင္းၿခင္း ။ ေနာက္တစ္ခု ကေတာ့ နီကိုတင္း အစားထိုး ထုတ္ကုန္ေတြကို သံုးစြဲၿခင္းပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ 

ဘာေၾကာင့္လည္း ဆိုေတာ့ နီကိုတင္း ကလည္း ဘားဂါးေရာဂါ ကို ပိုဆိုးေစတဲ့ အရာၿဖစ္တဲ့ အတြက္ပါ ။ ေနာက္တစ္နည္း ကေတာ့ ေဆးလိပ္ၿဖတ္ ပရိုဂရမ္ကို အသံုးၿပဳၿခင္းပဲ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါကေတာ့ ေဆးရံု ေဆးခန္းမွာ ရက္အနည္းငယ္ သြားေနၿပီး ကုသမႈ ခံယူၿခင္းပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ေတြမွာ သင္ဟာ လူမႈေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ ရြက္ၿခင္း ကုသိုလ္ေရး ေတြ လုပ္ေဆာင္ၿခင္း အားၿဖင့္ သင့္ကို Tobacco free world ထဲကို ေခၚေဆာင္သြားမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။

အိမ္မွာေနရင္းနဲ႔ ဘာေတြ လုပ္ေဆာင္မလဲ

သင့္မွာ ဘားဂါးေရာဂါ ရွိေနၿပီဆိုရင္ သင့္ေၿခေခ်ာင္းေတြ လက္ေခ်ာင္းေတြကို ဂရုစိုက္ပါ ။ သင့္ရဲ႕ အေရၿပားေပၚက ၿခစ္ရာ ရွရာေတြကို သတိထားပါ သင္ဟာ အာရံုခံစားမႈ ရွိေနေသးလား မရွိေတာ့ဘူးလား ဆိုတာ စမ္းစစ္ပါ။ ေၿခလက္ေတြ ေအးေနၿခင္း ဟာ သင္ဟာ ပိုးမႊား အလြယ္တကူ ၀င္ေရာက္ကူးစက္ ခံႏုိင္ရတဲ့ အေၿခအေန ၿဖစ္ပါတယ္။

( ကူးယူေဖာ္ျပသတင္း )