Social Icons

Pages

Monday, January 22, 2018

လက္တစ္ကမ္းက အႏၱရာယ္


ေဆာင္းပါး (ဟန္ႏိုင္စိုး)

အာေရာဂ်ံ ပရမံလာဘံ က်န္းမာျခင္းသည္ လာဘ္တစ္ပါးဆုိသည့္ ဆုိ႐ိုးစကားရွိသည္။ ထုိစကား၏အႏွစ္သာရႏွင့္ အေရးပါပံု၊ တန္ဖိုးရွိပံုကို မက်န္းမာသည့္အခ်ိန္မွ ေလးေလးနက္နက္ သိသူကမ်ားသည္။ က်န္းမာသည့္ အခ်ိန္တြင္ေတာ့ အမႈမဲ့အမွတ္မ့ဲျဖစ္ၿပီး က်န္းမာျခင္းသည္ လာဘ္ႀကီးတစ္ပါးဟု ျမင္ႏုိင္ရန္ ခဲယဥ္းသည္။

ယေန႔ေခတ္ ကမၻာႀကီးသည္ အရွိန္အဟုန္ႏွင့္ တုိးတက္ေျပာင္းလဲေနသည္။ ထုိတုိးတက္ ေျပာင္းလဲလာသည့္ တီထြင္ဆန္းသစ္မႈေတြ ႏွင့္အတူ ေဘးထြက္ဆုိးက်ဳိးေတြလည္း တစ္ပါတည္းကပ္လ်က္ ပါရွိလာသည္။ အခ်ဳိ႕
ေသာအရာေတြရဲ႕ ေဘးထြက္ဆုိးက်ဳိးေတြကို ခ်က္ခ်င္းသိၿပီး ေရွာင္ကြင္းႏုိင္သလုိ အခ်ဳိ႕ေသာ ေဘးထြက္ဆုိးက်ဳိး အႏၲရာယ္ကိုေတာ့ ေရွာင္ကြင္းဖုိ႔ေနေနသာသာ သိႏုိင္ဖို႔ေတာင္ ခဲယဥ္းလွသည္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ေန႔စဥ္ဘဝတြင္
အၿမဲထိေတြ႕ေနရၿပီး ေရွာင္ကြင္းရန္ခက္ခဲေသာ ေဘးထြက္ဆုိးက်ဳိး အႏၲရာယ္ အလြန္ႀကီးမားတဲ့ ပလတ္စတစ္အေၾကာင္း အနည္းငယ္ ေျပာျပခ်င္ပါသည္။

ပလတ္စတစ္ဟာ ေရနံကေနျပဳလုပ္ထားသည့္ ဓာတုပစၥည္းေတြျဖစ္ၿပီး အဲဒီဓာတုပစၥည္းဟာ အပူနဲ႔ထိေတြ႕ရင္ ဓာတ္ျပဳလြယ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ဓာတ္ျပဳလြယ္ျခင္းဟာ က်န္းမာေရးဆုိးက်ဳိးေတြ ျဖစ္ေပၚေစႏုိင္ပါတယ္။ အပူခ်ိန္ ျမင့္တဲ့ အစားအစာေတြကို ပလတ္စတစ္ပန္းကန္ေတြထဲ ထည့္ယူ စားသံုးမယ္ဆုိလွ်င္ ေက်ာက္ကပ္မွာ ေက်ာက္တည္ ေစႏုိင္တယ္လုိ႔ ထိုင္ဝမ္သုေတ သီေတြက ေလ့လာေဖာ္ထုတ္ ထားတာရွိပါတယ္။ ေလ့လာေဖာ္ထုတ္ပံု ကေတာ့ ေခါက္ဆြဲပူပူ စားသံုးသူေတြကို အုပ္စုႏွစ္စုခြဲၿပီး ေလ့လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမအုပ္စုကေတာ့ ပလတ္စတစ္ ပန္းကန္နဲ႔စားသံုးတဲ့ အုပ္စုျဖစ္ၿပီး ဒုတိယအုပ္စုကေတာ့ ေၾကြပန္းကန္နဲ႔ စားသံုးေစခဲ့ပါတယ္။ စားသံုးၿပီး ႏွစ္နာရီတုိင္းမွာ စားသံုးသူေတြရဲ႕ ဆီးနမူနာကို ၁၂ နာရီအတြင္း ေျခာက္ႀကိမ္တုိင္တုိင္ရယူကာ စမ္းသပ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ပါတယ္။ သံုးပတ္ၾကာတဲ့အခါ ပလတ္စတစ္ပန္းကန္ အသံုးျပဳသူေတြရဲ႕ဆီးမွာ ပလတ္စတစ္ကြန္ေပါင္း 8.5
microgram ပမာဏကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရၿပီး ေၾကြပန္းကန္ အသံုးျပဳသူေတြမွာ က်န္းမာေရးကို အႏၲရာယ္ျပဳႏုိင္တဲ့ အဆုိပါကြန္ေပါင္းကို မေတြ႕ၾကရဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။ 

JAMA Internal Medicine အေထြေထြ ေဆးပညာဂ်ာနယ္မွာ ေဖာ္ျပထားတာကေတာ့ ထုိပလတ္စတစ္ ကြန္ေပါင္းဟာ ခ်က္ခ်င္း မသိသာေပမယ့္ အခ်ိန္ၾကာလာတဲ့အခါ ဆီးသြားရခက္ခဲတာေတြ၊ ဆီးအိမ္မွာ ေက်ာက္တည္တာ ေတြႀကံဳရႏုိင္ၿပီး ခြဲစိတ္ရတဲ့ အေျခအေနကို ေရာက္ႏုိင္ေၾကာင္း၊ ပလတ္စတစ္က ေက်ာက္ကပ္ကို ပ်က္စီးေစႏုိင္ေၾကာင္း၊ ေက်ာက္တည္ျခင္းအျပင္ ကင္ဆာေရာဂါ ေတြပါျဖစ္ပြားႏုိင္တယ္လုိ႔ ဆုိထားပါတယ္။

ပလတ္စတစ္ ပစၥည္းတစ္ခုရဖို႔ ဓာတုပစၥည္း ေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ ျပဳလုပ္ရတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီဓာတုပစၥည္းအမ်ားအျပား ေတြထဲကမွ တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္တဲ့ ဘီပီေအအေၾကာင္းကို အြန္လုိင္းစာမ်က္ႏွာတစ္ခုမွာ ဖတ္မိတာကို ေဝမွ်ခ်င္ပါတယ္။ ဘီပီေအဆုိတာကေတာ့ ပလတ္စတစ္အမာ ထုတ္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ သံုးတဲ့ ဓာတုေဗဒျဒပ္ေပါင္းတစ္ခုပါ။ သူကေတာ့ Endocrine disruptor လို႔ေခၚတဲ့ ေဟာ္မုန္းေတြကို ဒုကၡေပးပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ထဲကို ဘီပီေအ ေရာက္သြားတဲ့အခါ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ ေဟာ္မုန္းထုတ္လုပ္မႈစနစ္နဲ႔ အာ႐ံုေၾကာစနစ္ကို သူကဖ်က္ဆီးပစ္ႏုိင္ပါတယ္။ အစတုန္းကေတာ့ ဘီပီေအပမာဏမ်ားျပားမွသာ ဖ်က္ဆီးပစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ လူေတြက ထင္မွတ္ထား ခဲ့ၾကတာပါ။

၁၉၉၆ ခုႏွစ္က မစ္ဆူရီတကၠသိုလ္က ဓာတ္ခြဲခန္းတစ္ခုမွာ ၾကြက္ေတြနဲ႔ စမ္းသပ္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အနည္းငယ္ေသာ ဘီပီေအပမာဏဟာလည္း ခႏၶာကိုယ္ကို ေကာင္းေကာင္းဒုကၡေပး ႏုိင္တယ္ဆုိတာ ေလ့လာ သိရွိခဲ့ပါတယ္။ မစ္ဆူရီတကၠသိုလ္မွာ စမ္းသပ္ပံုက ဒီလုိပါ။ မၾကာခင္သားေမြးေတာ့မယ့္ ၾကြက္မႀကီးကို ဘီပီေအပမာဏ မဆုိစေလာက္ေလး သံုး၊ ေလးရက္ေလာက္ေပး လုိက္ပါတယ္။ ေနာက္ေမြးလာတဲ့ ၾကြက္သား
ေပါက္ေလးေတြကို စမ္းၾကည့္တဲ့အခါမွာေတာ့ အထီးေလးေတြရဲ႕ မ်ဳိးပြားေဟာ္မုန္းစနစ္ပ်က္စီး ေနတာကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရပါတယ္။

ေနာက္သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ အျခားစမ္းသပ္မႈ တစ္ခုမွာ ဘီပီေအပမာဏကိုလုိက္ၿပီး ၾကြက္မေလးေတြရဲ႕ ခ႐ိုမုိဆုမ္း ကစဥ့္ကလ်ားျဖစ္မႈ ေတြကိုလည္း ေတြ႕လာၾကပါတယ္။ အဲဒါကိုၾကည့္ၿပီး ဘီပီေအပမာဏ အနည္းအမ်ား
အတုိင္းသာ လူ႔ခႏၶာကိုယ္မွာ သက္ေရာက္ခဲ့ရင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အမ်ဳိးသမီးေတြအဖုိ႔ သားေလွ်ာသားပ်က္တာေတြ ျဖစ္ႏုိင္လိမ့္မယ္ လို႔ ေကာက္ခ်က္ဆြဲၾကပါတယ္။

လူ႔ခႏၶာကုိယ္ထဲမွာ ဘီပီေအပမာဏမ်ား လာတဲ့အခါ အမ်ဳိးသမီးေတြအတြက္ ရင္သားကင္ဆာနဲ႔ အမ်ဳိးသားေတြအတြက္ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ ျဖစ္ႏုိင္ေျခမ်ားပါတယ္။ ေမြးလာတဲ့ ေယာက်္ားေလး ကေလးငယ္ေတြမွာ လိင္
အဂၤါေကာင္းစြာ မဖြံ႕ၿဖိဳးတာေတြလည္း ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ မ်ဳိးပြားေဟာ္မုန္းေတြကို ထိခိုက္တာျဖစ္လို႔ ကိုယ္ဝန္ရဖို႔ ပိုၿပီးခက္ခဲ တာေတြျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ မိန္းကေလးငယ္ေတြမွာ အရြယ္မတုိင္ခင္ အမ်ားႀကီးေစာၿပီး အပ်ဳိ
ေဖာ္ဝင္တာလည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ အဝလြန္ေရာဂါနဲ႔ ဆီးခ်ဳိေရာဂါေတြပါ လြယ္လြယ္နဲ႔ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ အာ႐ံုစူးစိုက္မႈေလ်ာ့က် တာေတြ၊ Hyperactivity လုိ႔ေခၚတဲ့ အလြန္အမင္း လႈပ္ရွားတက္ၾကြ တာေတြျဖစ္ႏုိင္တယ္
လို႔ သိရပါတယ္။ ဘီပီေအေၾကာင့္ ဒါေတြျဖစ္မယ္လို႔ က်ိန္းေသမေျပာႏုိင္ေပမယ့္ ဒါေတြျဖစ္ဖို႔ အလားအလာ အမ်ားႀကီးရွိတယ္လုိ႔ ဆုိလုိတာပါ။

ဘီပီေအရဲ႕ဆိုးက်ဳိးေတြက မျမင္ရေပမယ့္ ေၾကာက္ဖုိ႔ေကာင္းပါတယ္။ ေနာက္ ေရွာင္ဖုိ႔လည္း အမွတ္တမဲ့ဆုိ အင္မတန္မွခက္ပါတယ္။ ယေန႔ေခတ္ကာလမွာ အိမ္တိုင္းနီးပါး မုိက္ခ႐ိုေဝ့တို႔ မယ္လမင္းနဲ႔ ပလတ္စတစ္ခြက္
ေတြက မရွိမျဖစ္ေနရာယူလာေတာ့ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ဘယ္ေလာက္မ်ား ေနရာယူေနၿပီလဲဆုိတာ ေသခ်ာမသိႏုိင္ပါဘူး။ အရင္တုန္းက ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္း ပလတ္စတစ္ခြက္နဲ႔ ေရေႏြးပူပူ၊ ေကာ္ဖီပူပူေသာက္
ခဲ့တာ ေန႔စဥ္လိုလိုပါပဲ။

အရင္တုန္းကေတာ့ ကုန္ပစၥည္းေတြကို ဝယ္ယူတဲ့အခါ ထုပ္ပိုးရင္ ဖက္ေတြ၊ အင္ဖက္ေတြကို အသံုးျပဳခ့ဲၾကတယ္။ ေနာက္ေတာ့ စကၠဴ၊ သတင္းစာစကၠဴေတြနဲ႔ ထုပ္ပိုးခဲ့ၾကတယ္။ ၾကြပ္ၾကြပ္အိတ္ေတြ ေပၚလာၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း မွာေတာ့ ၾကြပ္ၾကြပ္အိတ္ေတြနဲ႔သာ ထုပ္ပိုးေနၾကပါတယ္။ ၾကြပ္ၾကြပ္အိတ္ေတြကို လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖီ၊ မုန္႔ဟင္းခါးစတဲ့ ပူတဲ့ပစၥည္းေတြကို ထုပ္ပိုးတဲ့ေနရာေတြမွာ ပိုၿပီးေတာ့တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သံုးလာခဲ့ၾကတယ္။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ လက္ဖက္ရည္ပူပူ၊ ေကာ္ဖီပူပူ၊ မုန္႔ဟင္းခါးပူပူ စတဲ့အရာေတြကို ဝယ္ယူဖို႔သြားမယ္ဆုိရင္ ပလတ္စတစ္အစား ဖန္ပစၥည္းေတြ၊ ခြက္ေတြ၊ ခ်ဳိင့္ေတြကို အိမ္ကတစ္ပါတည္းယူေဆာင္ သြားႏုိင္ရင္ေတာ့ က်န္းမာေရးအတြက္ပို သင့္ေလ်ာ္ေပလိမ့္မည္။

ေနာက္တစ္ခုက သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ရာသီဥတုအေပၚ႐ိုက္ခတ္ေနတဲ့ ပလတ္စတစ္ အမိႈက္အႏၲရာယ္ကို အနည္းငယ္တင္ျပလိုပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကမၻာ့သမုဒၵရာေတြဟာ ကမၻာ့ရာသီဥတုကို ပံုမွန္လည္ပတ္ေစဖို႔
အတြက္ မ်ားစြာအေထာက္အကူ ျပဳပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကမၻာ့သမုဒၵရာဟာ လူေတြ႐ွဴ႐ိႈက္တဲ့ ေလထုကိုဖန္တီးေပးပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကမၻာႀကီးမွာ ေန႔စဥ္စားသံုးေနတဲ့ စားနပ္ရိကၡာကိုလည္း ကမၻာ့သမုဒၵရာေတြက မ်ားစြာ
ျဖည့္တင္းေပးပါတယ္။ အဲဒီလို ကမၻာႀကီးအတြက္ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားစြာရွိတဲ့ ကမၻာ့သမုဒၵရာထဲကို အင္းအုိင္၊ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြကေနတစ္ဆင့္ ပလတ္စတစ္အမိႈက္မ်ား ႏွစ္စဥ္တန္ခ်ိန္ ၈ သန္းေက်ာ္ ပစ္ခ်ေနၾကတယ္လို႔
အင္တာနက္သတင္းတစ္ပုဒ္အရ သိရွိရပါတယ္။ ပလတ္စတစ္ပစၥည္းတစ္ခုကို ပင္လယ္သမုဒၵရာထဲ ပစ္ခ်လိုက္တ့ဲအခါ ပင္လယ္ေန သတၱဝါေတြစားမိတဲ့အခါ အစာမေခ်ဖ်က္ႏုိင္ဘဲ ဒုကၡေရာက္ရတဲ့အျပင္ အဆိပ္ပါသင့္ေစပါ
တယ္။

Australia ကမ္းေျခမွာေတြ႕ရတဲ့ ငွက္ေသေတြကို စမ္းသပ္ၾကည့္ရာမွာ အထူးသျဖင့္ ပင္လယ္ငွက္ေတြမွာ ျပဒါးဆိပ္သင့္ေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ျပဒါးပါဝင္မႈ 4.3 ppm အထိသာ ခံႏုိင္ရည္အဆင့္ထား သတ္မွတ္ထားတဲ့ ဒီငွက္ေတြမွာ ျပဒါးက ၁ဝဝဝ ကေန ၃ဝဝဝ ppm အထိရွိေနတာကို ေတြ႕ရွိရတယ္လုိ႔ Australia ႏုိင္ငံ Tasmania သုေတသနဌာနက ဆုိထားပါတယ္။ ဒီလိုပင္လယ္သတၱဝါေတြ အစာအဆိပ္သင့္ေစတဲ့အျပင္ ကမၻာ့
ပတ္ဝန္းက်င္ ေလထုေရထုပါညစ္ညမ္း ေစတာေၾကာင့္ ပလတ္စတစ္ပစၥည္းေတြကို ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ေတြ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့မပစ္သင့္ပါ။

ကုလသမဂၢရဲ႕ ပတ္ဝန္းက်င္ညစ္ညမ္းမႈ ဆုိင္ရာညီလာခံမွာေတာ့ ပင္လယ္ထဲကို ပလတ္စတစ္ေတြ စြန္႔ပစ္တာကို လံုးဝလက္မခံဖို႔ အတြက္ စီစဥ္ေနၾကပါတယ္။ ႏုိင္ငံေပါင္းစံုက ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ပလတ္စတစ္စြန္႔ပစ္သူ
ေတြကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အေရးယူဖို႔ပါ လိုလားေနၾကတယ္လို႔ သတင္းေတြအရသိရပါတယ္။ ေရျပင္မွာစြန္႔ပစ္တဲ့ ပလတ္စတစ္ေတြရဲ႕အႏၲရာယ္က ေၾကာက္ဖို႔ေကာင္းသလို ေျမျပင္မွာစြန္႔ပစ္တဲ့ ပလတ္စတစ္ေတြရဲ႕ အႏၲရာယ္ ကလည္းမေသးပါ။ အမိႈက္ပံုေတြမွာ ပစ္ထားတဲ့ ပလတ္စတစ္ေတြကို စားေသာက္ၾကတဲ့ သတၱဝါေတြလည္း မ်ားစြာထိခိုက္ ေစပါတယ္။ အိႏိၵယႏုိင္ငံမွာေတာ့ အမိႈက္ပံု မွာပစ္ထားတဲ့ ပလတ္စတစ္ေတြကို အစာမွတ္ၿပီး စားေသာက္ ၾကတဲ့ႏြားေတြ ဒုကၡေရာက္ေနၾကတာမို႔ ဒါဟာတိရစၧာန္ညႇဥ္းပန္းမႈ တစ္ခုလို႔သိလာေအာင္ ပညာေပးတာေတြ လုပ္ေနၾကပါတယ္။

ျပင္သစ္ႏုိင္ငံမွာဆုိရင္ အစားအေသာက္ ဆုိင္ရာအသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းေတြကို ၂ဝ၂ဝ ျပည့္ႏွစ္ကစၿပီး တစ္ခါသံုးပစၥည္းေတြကို ေဆြးျမည့္ေစတဲ့ ဇီဝပစၥည္းေတြနဲ႔ထုတ္လုပ္ ရေတာ့မွာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဥပေဒအသစ္ျပ႒ာန္း
လုိက္တယ္လို႔လည္းသိရပါတယ္။ ဒီဥပေဒဟာ စြမ္းအင္သံုးစြဲမႈ၊ ပလတ္စတစ္စက္႐ံုမ်ားမွ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္ညစ္ညမ္းမႈ စတာေတြကိုေလွ်ာ့ခ် ဖုိ႔အတြက္ ရည္ရြယ္ျပ႒ာန္းထားတယ္လို႔လည္း
အင္တာနက္သတင္းတစ္ပုဒ္က ဆုိထားပါတယ္။ တက္ၾကြလႈပ္ရွား သူေတြကေတာ့ ထုိဥပေဒကို၂ဝ၂ဝ ျပည့္ႏွစ္ထက္ ေစာႏုိင္သမွ်ေစာေအာင္ စတင္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ စိတ္ဆႏၵျပင္းျပေနပါတယ္။

ပလတ္စတစ္ျပႆနာဟာ ကမၻာတစ္ဝန္း ျဖစ္ေနတဲ့ျပႆနာပါ။ ပလတ္စတစ္ဆုိးက်ဳိး ေတြကို ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံက ျပည္သူလူထု က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သိရွိနားလည္ေစရန္ အတြက္လည္း ပညာေပးအစီအစဥ္ေတြ
ျပဳလုပ္ရန္ မ်ားစြာလုိအပ္ပါတယ္။ လုပ္လည္း လုပ္ေနၾကပါၿပီ။ ျပည္သူလူထုပူးေပါင္းပါဝင္ ျခင္းကေတာ့ အဓိကအခန္းက႑ပါ။ ျပည္သူ လူထုပူးေပါင္းပါဝင္ မွသာလွ်င္ ပလတ္စတစ္မွ ရရွိေသာဆုိးက်ဳိးေတြကို နည္းႏိုင္သမွ်
နည္းေအာင္ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပလိုက္ရပါတယ္။ ။

ျမဝတီေန႔စဥ္သတင္းစာ စာ (၁၃)

#Themyawadydaily

No comments:

Post a Comment

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...