အလြန္ေအးတဲ့ရာသီ အလြန္ခ်မ္းတဲ့ရာသီ

အလြန္ေအးတဲ့ရာသီ အလြန္ခ်မ္းတဲ့ရာသီ

ၾကည္လြင္ျမင့္ (မုျဒာ)

ေဆာင္းေရာက္ၿပီ။ ေဆာင္းဆုိတာ ေအးလြန္းလွသည္။ ခ်မ္းလွသည္။ အျပင္မွာ ျမဴႏွင္းက်၊ ရွစ္ခြင္အုံ႔မႈိင္း ဆုိင္းေနေသာ္လည္း ရင္တြင္းမွာကား ပူလွသည္။

တုိင္းရင္းေဆး ပညာ၏ အယူအဆ သေဘာမ်ားမွာ နက္နဲ၍ ဆန္းၾကယ္ လွသည္။ ျပင္ပေလာက ဗဟိဒၶတြင္ ေအးခ်မ္းေနေသာ အခါ ထုိအေအးဓာတ္ ၏ပတ္ဖြဲ႕မႈ ေၾကာင့္ ခႏၶာကုိယ္ အေရျပားရွိ ေမြးညင္းေပါက္မ်ား က်ဥ္းၿပီး က်ဳံ႕သြားသျဖင့္ ကိုယ္တြင္းမွ အပူ၊ အခုိးအေငြ႕ မ်ား အျပင္သုိ႔ မထြက္ႏုိင္ဘဲ ပိတ္ေလွာင္ထား သကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ကာ ကုိယ္တြင္း အပူခ်ိန္ တက္လာတတ္ ေလသည္။ ထုိအခါမ်ဳိးတြင္ ပါးစပ္ဟလွ်င္ပင္ အာခံတြင္းမွ အခုိး အေငြ႕မ်ား ထြက္သည္ကုိ ျမင္ေတြ႕ ရႏုိင္သည္။

အခုိးအေငြ႕ အထြက္နည္းၿပီး ေမြးညင္းေပါက္မ်ား ပိတ္သျဖင့္ အေရျပား ေျခာက္ေသြ႕ၿပီး အသားပပ္ သည္ဟု အမ်ားေျပာ ၾကသည္။ ေဝဒနာ တစ္မ်ဳိးမွာ ၾကာဆူးေခၚ ယားဖုမ်ား ထြက္ျခင္းႏွင့္ အေရျပား ေျခာက္ေသြ႕ျခင္း၊ ကြဲအက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ အလွဆီ ေခၚ ပူသည့္ အဆီတစ္မ်ဳိး လိမ္း၍ ေဆာင္းတြင္း အေအးကုိက္နာ၊ ကြဲအက္ျခင္း မ်ားကို ကာကြယ္ၾကသည္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ျခင္း၊ အားကစား လုပ္ျခင္း၊ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ ေျပးျခင္းျဖင့္ ေခြၽးထြက္ေအာင္ လုပ္ၿပီး အေရျပား အစုိဓာတ္ ရေအာင္ လုပ္ၾကသည္။

ခႏၶာကုိယ္တြင္းမွ အပူမ်ား ေခြၽးအျဖစ္ ျပင္ပသုိ႔ ထြက္သြားလွ်င္ အတြင္းႏွင့္အျပင္ (ဗဟိဒၶႏွင့္ အဇၩတၱ) အပူအေအး မွ်တၿပီး ေနထုိင္ေကာင္း က်န္းမာၾကသည္။ ေခြၽးမထြက္ ေသာသူမ်ားမွာ ကုိယ္အတြင္း ေအာင္းေနေသာ အပူမ်ားေၾကာင့္ ေဆာင္းတြင္း အခါတြင္ ေခ်ာင္းဆုိးျခင္း၊ ႏွာေခ်ျခင္း၊ ႏွာရည္ယုိျခင္း၊ သလိပ္တံေတြး ပ်စ္ခြၽဲျခင္း၊ ဆီးပူျခင္း၊ ဆီးသြားမ်ားျခင္း၊ ရင္ပူေရငတ္ျခင္း၊ အာေခါင္ ေျခာက္ျခင္း၊ ႏႈတ္ခမ္းကြဲ ေျခာက္ျခင္း၊ သြားႏွင့္သြားဖုံး တြင္ အပူကန္ျခင္း စသည့္ ဆုိးက်ဳိးမ်ား ျဖစ္ပြားခံစား ရေလသည္။

ဥသမၼာ ေခၚ ကုိယ္ေစာင့္ဓာတ္ မီးကုိ ခႏၶာကိုယ္တြင္း မွ အၿမဲခ်ိန္ညိႇ ေပးရန္အတြက္ ေခြၽးမထြက္လွ်င္ ဆီးသြားမ်ား သည္မွာ ဓမၼတာပင္ ျဖစ္သည္။ ေရာဂါ မဟုတ္ပါ။  အတြင္းတြင္ လြန္ကဲေသာ၊ ပုိေသာအပူကုိ ဆီးမွထုတ္ပစ္ ျခင္းေၾကာင့္ ဆီးအပူ သြားလွ်င္ ခႏၶာကိုယ္ အတြင္းမွ အပူမ်ား ပါသြားသျဖင့္ ကုိယ္တြင္းအပူ လြန္ကဲျခင္းကို ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္မည္။ ဆီးထသြား ရေလ့ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ တခ်ဳိ႕လူႀကီး (ေယာက္်ား) မ်ားတြင္ ဆီးက်ိတ္ႀကီး သျဖင့္ ဆီးမၾကာခဏ သြားရေလ့ရွိရာ ေဆာင္းတြင္း ညပုိင္းတြင္ ဆီးထသြားရာမွ အေအးပတ္ၿပီး ေလျဖတ္သူ မ်ားလည္း ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။

ေလျဖတ္သူ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ လူႀကီးမ်ားတြင္ နံနက္ေစာေစာထ ဆီးသြားခ်ိန္တြင္ ျဖစ္ေလ့ ရွိေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိ ရသည္။ နံနက္ ဆီးထ သြားရင္း မူးမုိက္ လဲက်သျဖင့္ အ႐ုိးက်ဳိးလွ်င္ ေပါင္ဆုံထိပ္႐ုိး ႏွင့္လက္ ေကာက္ဝတ္ ႐ုိးမ်ားမွာ အက်ဳိးအမ်ားဆုံး ျဖစ္သည္ဟု အ႐ုိးဆရာဝန္ႀကီး မ်ား၏ မွတ္တမ္းမ်ား အရ သိရွိရ သည္။ ေဆာင္းတြင္းနံနက္ေစာေစာထၿပီး ညသိပ္ထား ေသာေရႏွင့္ မ်က္ႏွာသစ္လွ်င္ ပါးရြဲ႕ (မ်က္ႏွာတစ္ျခမ္း ေလျဖတ္ျခင္း) ျဖစ္တတ္သျဖင့္ ေအးေသာေရျဖင့္ မ်က္ႏွာ မသစ္ရန္ သတိထား သင့္သည္။ ပါးရြဲ႕ေရာဂါမွာ မိန္းကေလးမ်ားႏွင့္ အသက္ငယ္ရြယ္ သူမ်ားတြင္ ပုိ၍ ျဖစ္ေလ့ရွိသည္။ ေရေႏြး အနည္းငယ္ စပ္၍ မ်က္ႏွာသစ္လွ်င္ အေကာင္းဆုံး ျဖစ္သည္။

ထုိ႔ထက္ပုိ၍ အေရးႀကီးေသာ အရာမွာ လူ၏ႏွလုံးပင္ ျဖစ္သည္။ လူ၏ အသက္ရွင္ ေနမႈမွာ ႏွလုံးခုန္ေနျခင္း ေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္။ ေမြးသည္မွ ေသသည့္ အခ်ိန္အထိ အနားမရေသာ လူတုိ႔၏အဂၤါမွာ ႏွလုံးပင္ျဖစ္သည္။ ႏွလုံးမွ ညႇစ္ပုိ႔ေသာ ေသြးသည္ ခႏၶာကိုယ္ အႏွံ႔အျပား ေရာက္ရွိၿပီးေနာက္ ခႏၶာကုိယ္မွ မသန္႔စင္ေသာ ေသြးေဟာင္း မ်ားသည္ ႏွလုံးသုိ႔ တစ္ဖန္ျပန္လည္ စီးဝင္ေလသည္။ ထုိေသြးေဟာင္း ေသြးညစ္မ်ားကုိ ျပန္လည္ သန္႔စင္ရန္ အတြက္ အဆုတ္သုိ႔ ပုိ႔သည္။ အဆုတ္သည္ ေသြးကုိ သန္႔စင္ေသာ ကိရိယာျဖစ္ သည္။ အဆုတ္မွ ဝင္ေလထြက္ေလ (အာနာပါန) ျဖင့္ သန္႔စင္ၿပီးေနာက္ ေသြးျပန္ပုိ႔ကာ တစ္ဖန္ ခႏၶာကိုယ္ အႏွံ႔အျပား အေရျပား အထိ ပုိ႔ေပးေလသည္။ ဤသို႔ အသက္ရွင္ ေနသမွ် အဆုတ္ႏွင့္ ႏွလုံးက စကၠန္႔မလပ္ တာဝန္ယူ ေဆာင္ရြက္ေပး ေနသည္။

ေအးခ်မ္းေသာ ေဆာင္းရာသီ၌ ခႏၶာကိုယ္တြင္ အပူလြန္ကဲေသ ာအခါ ရင္ဘတ္အတြင္း လုံၿခံဳစြာ ေနေသာ ႏွလုံးအိမ္မွာလည္း အပူလြန္ကဲ သက္ေရာက္မႈကို ခံစားရေလသည္။ ထုိအခါ ႏွလုံးခုန္ျမန္ လာေလသည္။ ေဆာင္းတြင္း တြင္ လူႀကီးမ်ားကုိ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ၾကည့္ေသာအခါ ပုံမွန္ထက္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ပိုတက္ ေနေလ့ရွိသည္။ မူလေသြးတုိး အခံရွိသူလူႀကီး မ်ားမွာ ေဆာင္းတြင္းတြင္ လည္ကုပ္၊ နဖူး၊ ဦးေခါင္း စသည္တုိ႔ တြင္ ေခြၽးျပန္ေလ့ ရွိသည္။ 

ေဆာင္းတြင္းႀကီး မွာ ေခြၽးျပန္ေနတာ မေကာင္းဘူး ဟု လူႀကီးမ်ား ေျပာေလ့ရွိ ၾကသည္။ ဤသည္မွာ ေသြးေၾကာမ်ား က်ဥ္းၿပီး အဆီတက္ ေနသူ၊ ႏွလုံး ေသြးေၾကာမ်ား က်ဥ္းေနသူ၊ ေသြးတုိးႏွစ္ၾကာ ရွည္စြာ ရွိေနသူမ်ား၏ လကၡဏာပင္ ျဖစ္ေလသည္။ ေလျဖတ္ႏုိင္သည့္ လကၡဏာျဖစ္သည္။

ႏွလုံးေရာဂါ ရွိသူမ်ား အထူးသျဖင့္ ႏွလုံး ေသြးပတ္ေၾကာ က်ဥ္းသူမ်ား မွာလည္း ေဆာင္းတြင္းတြင္ ရင္တြင္းမွပူျခင္း၊ ေနာက္ေက်ာ၊ လည္ကုပ္တြင္ ပူၿပီး ေနာက္ေၾကာ တက္ျခင္း၊ အာေခါင္ ေျခာက္ၿပီး မၾကာခဏ ေရငတ္ျခင္း ေဝဒနာမ်ားကုိ ခံစားရတတ္ ေလသည္။ ေရငတ္ျခင္း သည္ တခ်ဳိ႕တြင္ ႏွလုံးေရာဂါ စဝင္လာသည့္ ေရွ႕ေျပး လကၡဏာ ျဖစ္ေနတတ္သည္။

''ေရငတ္၊ ရင္ပူ၊ ေမာဟုိက္သူကို ကူညီႏုိင္ေရး အခ်ဳိေပးေလာ့'' ''ေျခဆီမထြက္ ေခြၽးေျခာက္လ်က္ ႏွင့္ အက္ကြဲႏႈတ္ခမ္း ၾကမ္းသည့္ အသားပပ္သူ အားလွ်င္ အခ်ဥ္ေပးေလာ့'' ဟု ေရွးဆရာႀကီးမ်ား ထားခဲ့သည့္ ဆုိ႐ုိးလကၤာ  အတုိင္း လူႀကီးမ်ား ေရငတ္၊ ရင္ပူ၊ ေမာဟုိက္ လကၡဏာမ်ား ျဖစ္လာလွ်င္ ခ်ဳိေသာ၊ ေအးေသာအစာ ဥပမာ- ကမၺလာသီး၊ လိေမၼာ္သီး ေဖ်ာ္ရည္၊ သေဘၤာသီးမွည့္၊ ငွက္ေပ်ာသီးမွည့္၊ ပင္မွည့္သီး ေဖ်ာ္ရည္၊ နာနတ္သီး ေဖ်ာ္ရည္၊ ႀကံရည္ခ်ဳိခ်ဳိ ေလးမ်ား တုိက္ေကြၽးျခင္း ျဖင့္ ရင္ပူ၊ ႏွလုံးအိမ္ ပူျခင္းကုိ ကာကြယ္ေပး ၾကသည္။ ဓာတ္စာျဖင့္ ကာကြယ္ျခင္း ျဖစ္သည္။

လူငယ္ လူလတ္ပုိင္း မ်ားတြင္ ျဖစ္ေလ့ရွိေသာ ေဆာင္းတြင္းတြင္ ေျခဆီ မထြက္ျခင္း၊ ႏႈတ္ခမ္း ကြဲအက္ျခင္း၊ အသားပပ္ျခင္း မ်ားအတြက္ ဓာတ္စာမွာ အခ်ဥ္ျဖစ္သည္။ သံပရာ ေဖ်ာ္ရည္၊ ေရွာက္သီး၊ ရွလပတ္ရည္၊ မန္က်ည္းသီး ေဖ်ာ္ရည္ စသည္တုိ႔မွာ ေဆာင္းႏွင့္ တည့္ေသာ အစာမ်ား ျဖစ္သည္။

''ေႏြ-ခ်ဳိ၊ မုိး-ခါး၊ ေဆာင္း-ခ်ဥ္စား မွတ္သား အေျဖဓာတ္'' ဟူေသာ ေဆးစာႏွင့္အညီ ေဆာင္းတြင္ အခ်ဥ္ဓာတ္ ပါေသာ ကင္ပြန္းခ်ဥ္ရြက္ ဟင္းခ်ဳိ၊ မန္က်ည္းရြက္ ခ်ဥ္ဟင္း၊ ခ်ဥ္ေပါင္ဟင္း၊ မုန္ညင္းခ်ဥ္ ဟင္းရည္ စသည္မ်ားကို ခ်က္ေပးျခင္းျဖင့္ လူႀကီးမ်ား အတြက္ ႏွလုံးပူ၊ ရင္ပူ၊ ေက်ာေအာင့္ ေဝဒနာမ်ား  သက္သာေစသည့္ အျပင္ လူငယ္ လူလတ္ပုိင္း မ်ားအတြက္လည္း အသားပပ္ျခင္း၊ ႏႈတ္ခမ္းကြဲျခင္း၊ အာေခါင္ ေျခာက္ျခင္း၊ သြားႏွင့္ ခံတြင္း အပူကန္ျခင္း စေသာ ေရာဂါမ်ားကုိပါ ကာကြယ္ ေပးႏုိင္သည္။ 

ေဆာင္းတြင္း အခါတြင္ နံနက္ေစာေစာ လမ္းေလွ်ာက္ သင့္သည္။ မႏၲေလးၿမိဳ႕ က်ဳံးနံေဘးတြင္ ေဆာင္းအခါတြင္ ေႏြရာသီထက္ ပုိ၍ လမ္းေလွ်ာက္သူ မ်ားသည္။ တခ်ဳိ႕မွာ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ၾကသည္။ အုပ္စုဖြဲ႕ကာ ေလ့က်င့္ခန္း  လုပ္သူမ်ား၊ ေတာင္တက္ သူမ်ားကုိလည္း ေတြ႕ရသည္။ စက္ဘီးစီး သူမ်ားလည္း ရွိသည္။ အေႏြးထည္ ေရာင္စုံအဆန္း မ်ားကို ဝတ္ဆင္ထားၿပီး လႈပ္ရွား ေနသည္ကုိ ၾကည့္ရသည္မွာ မ်က္စိပသာဒ ရၿပီး အေႏြးထည္ အလွၿပိဳင္ပြဲႀကီး က်င္းပေနသည့္ သဖြယ္ ျဖစ္ေနေလသည္။

ေဆာင္းတြင္းတြင္ အေအးဓာတ္ ေၾကာင့္ ေသြးေၾကာမ်ား အတြင္း စီးဆင္းမႈ ေႏွးေကြးသျဖင့္ နံနက္ေစာေစာ ထ လမ္းေလွ်ာက္ ျခင္းျဖင့္ ေသြးစီးဆင္းမႈ ေကာင္းေစ ႏုိင္သည္။ လမ္းမေလွ်ာက္ သူမ်ားမွာ ေျခသလုံး ေသြးေၾကာ၊ ေသြးျပန္ေၾကာႀကီး မ်ားအတြင္း ေသြးစီးဆင္းမႈ အားနည္း ျခင္းေၾကာင့္ ေညာင္းညာ ကုိက္ခဲေသာ ေဝဒနာမ်ား၊ ေျခႏွစ္ဖက္ ထုံက်ဥ္ေသာ ေဝဒနာမ်ား ခံစားရႏုိင္ ေလသည္။

တစ္ညလုံး အေအးဓာတ္ေၾကာင့္ ေစာင္ထူထူ ၿခံဳၿပီး ၿငိမ္သက္စြာ အိပ္စက္ခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ ေတာင့္တင္း ေအးခဲေနေသာ ၾကြက္သားမ်ားႏွင့္ အေၾကာအျခင္ မ်ားကုိ ေျပေလွ်ာ့ေပး ႏုိင္ဖုိ႔ နံနက္ေစာေစာထ လမ္းေလွ်ာက္ သင့္သည္။ ေဆာင္းတြင္းတြင္ အႏွိပ္၊ အနင္း မခံသင့္ဟု ေရွးလူႀကီးမ်ားက ေျပာၾကသည္။ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း ျဖင့္သာ အေညာင္းအကုိက္ကုိ ေျဖေဖ်ာက္သင့္သည္။

''ေစာေစာအိပ္ထ၊ ျပဳက်င့္က၊ တြင္းပကုိယ္ခႏၶာ၊ ေရာဂါခပ္သိမ္း ေရွာင္ခြာတိမ္း၊ ကင္းၿငိမ္း လြန္ခ်မ္းသာ'' ဟူေသာ စာဆုိႏွင့္အညီ ညဥ့္ဦးပုိင္းတြင္ ၉ နာရီထက္ ေနာက္မက်ဘဲ အိပ္ရာဝင္လွ်င္ အေကာင္းဆုံး ျဖစ္ၿပီး နံနက္ အ႐ုဏ္တက္ခ်ိန္ ၅ နာရီခြဲခန္႔ တြင္ အိပ္ရာမွထၿပီး လမ္းေလွ်ာက္လွ်င္ က်န္းမာေရး အတြက္ အေကာင္းဆုံး ျဖစ္သည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ေႏြႏွင့္ မုိးရာသီမ်ားတြင္ လမ္းမေလွ်ာက္ ခဲ့သူမ်ားမွာ ေဆာင္းတြင္ နံနက္ေစာေစာ ထ၍ လမ္းေလွ်ာက္ ျခင္းျဖင့္ ေရာဂါေဝဒနာ အေပါင္းမွ ကာကြယ္ ႏုိင္ေၾကာင္း ေရးသား လုိက္ရပါသည္။

ျမ၀တီေန႔စဥ္ ၊ စာ(၈)